2- YAHUDİLİK
D- YAHUDİ MEZHEPLERİ
*Milâdî I. yüzyılda İskenderiye’de yaşamış, daha çok teemmül ve tefekküre önem veren, yarı manastır hayatı süren ve Essenîler’e çok benzeyen bir yahudi zühd hareketidir. Mezhebin adı olan ‘therapeute’ kelimesi ‘şifa ve ibadet’ anlamındaki Grekçe ‘therapeuein’den gelir. Ruhî hastalıklara şifâ verdiklerine inanırlardı. Hayatlarını daha ziyade ibadetle geçirirler. Bir therapeute haftanın altı gününü evinde uzlet içinde geçirirdi. Bu mezhebe inananlar da sıkı bir disiplin ve katı bir hayat tarzı vardır. Mütevazı evlerinin bir odasını meditasyona, Kutsal Kitab’ın tetkikine ve güneşin doğuşundan batışına kadar yapılan ibadetlere ayırmışlardır. Biri şafakta, diğeri grup vaktinde olmak üzere günde iki defa ibadet eder, kutsal yazıların mecazi anlamlarını araştırırlardı.
6. Zelaotlar (Zelotes, Kannaim)
*Zelotes, Kudüs şehrinin Romalılarca yıkılışına ve Masada’nın düşüşüne kadar geçen dönemde Roma’ya karşı ayaklanan ve asla tâvize yanaşmayan Filistinli yahudi gruplarına verilen Grekçe bir ad olup ‘Tanrı ve şeriat için gayret gösteren, yurt sever’ anlamına gelmektedir. İbrânîce karşılığı Kanna’dır, bu sebeple söz konusu hareketin mensuplarına Kannaim de denilmektedir. Milâdî 66 yılından sonra mezhebin ismi, isyanları ve özellikle mâbedde düzeni sağlamayı amaçlayan silâhlı grubları ifade eden politik bir anlam kazanmıştır. Farklı Zelaot grupları 66-73 yılları arasında Romalılara karşı başlatılan büyük isyana katılmışlar, Kudüs’te ve Masada’da yok olmuşlardır (1,2,3,4).
b- Orta çağda meydana gelen mezhepler
1- Rabbânî Yahudilik (Rabbinik Yahudilik)
*MS II-VI. yüzyıllar arasında gerçekleştirilen Talmud çalışmaları çerçevesinde ortaya çıkan, Ferîsîliğin devamı bir mezheptir.........