Cem Gürdeniz yazdı…
Tayvan’ın Demokratik İlerleme Partisi lideri Lai Ching-te 20 Mayıs 2024 günü Tayvan’ın yeni Cumhurbaşkanı olarak görevine başladı. Lai göreve başladıktan sonra yaptığı konuşmada “Çin’in (Tayvan) varlığının gerçeğiyle yüzleşeceğini, Tayvan halkının tercihlerine saygı duyacağını ve iyi niyetle çatışma yerine diyaloğu seçeceğini umuyorum’’ diyerek ‘’ada demokrasisinin Çin’den gelen birçok tehdit ve sızma girişimi karşısında kendisini savunmaya kararlı olduğunu’’ vurguladı. Bu konuşmaya Çin’den cevap gecikmedi. Tayvan işlerinden sorumlu Çin Dairesi bu konuşmayı “ayrılıkçılık yanılgısını ve çatışmayı teşvik ettiği ve bağımsızlık için yabancı güçlere bel bağladığı’’ gerekçesiyle eleştirdi. Çin Devlet Konseyi sözcüsü Chen Binhua, “Tayvan’ın bağımsızlığına yönelik ayrılıkçı faaliyetlerin herhangi bir biçimine asla müsamaha göstermeyeceğiz veya göz yummayacağız” dedi. Soochow Üniversitesi akademisyenlerinden saha uzmanı Prof. Victor Gao da şunları söyledi: “Lai Ching-te’nin 20 Mayıs’taki konuşmasının bir savaş ilanı olduğuna inanıyorum, çünkü o, Çin’i Tayvan’dan açıkça ayırdı ve tek Çin ilkesini tamamen yok etti.’’
Tayvan’ın yeni devlet başkanının açıklamalarından sonra 23 Mayıs 2024 tarihinde Çin Donanması (PLAN) Tayvan Adasının her yönünü çevreleyecek saha ilanları (NAVTEX) ile geniş çaplı Müşterek Kılıç 2024 tatbikatını başlattı. Bu tatbikat sırasında Amerikan Uçak gemisi USS Ronald Reagan, Filipinler Denizinde kaldı. Aynı günlerde Çin Devlet Başkanı Xi Jinpin tarafından yeni askeri eğitim yılı açılışı 4000 ayrı noktada büyük askeri geçit gösterileri ile başlatıldı. Bu gösteriler tarihte ilk kez bu kadar büyük çaplı icra edilmiş oldu. Görünen o ki Batı Pasifik’te önümüzdeki günlerde gerilim ve tırmanmanın artacağı günlere gireceğiz. Çin ile Tayvan’ın birleşmesi konusunda Çin yönetiminin iradesi kesin. 3 Ocak 2019 tarihinde Çin Devlet Başkanı Xi Jingpin, ‘’Çin ile Tayvan’ın birleşmesinin kaçınılmaz olduğunu ve gerekirse askeri güç kullanımının bir seçenek olduğunu’’ deklare etmişti. Diğer yandan bölgedeki tansiyonun 17 Mayıs 2024 tarihinde gerçekleşen Xi ve Putin buluşmasından sonra arttığını hatırlatalım. Bu tarihten sonra Filipinler ile Çin arasındaki gerginlik bir basamak daha tırmanışa geçerken, Biden Hükümeti kısa süre içinde Çin ekonomisine zarar verecek vergilendirme ve önlemler paketini açıkladı.
Batmayan bir uçak gemisine benzetebileceğimiz Tayvan adası ve Çin ana karası ile Tayvan arasındaki dört ada (Matsu, Wuqju, Kinmen, Penghu) 1949 yılındaki ayrılıktan bu yana Çin için en büyük jeopolitik zafiyet alanı. Tayvan’ın ve bağlısı 4 adanın Anglosakson Deniz Hegemonyasının etki alanındaki bir devlet olarak jeopolitik varlığını sürdürmesi, Çin için 1949’dan bu yana jeopolitik varoluşsal bir tehdit olarak algılanıyor. Diğer taraftan Güney ve Doğu Çin denizlerinde 1949 yılından bu yana devam eden deniz yetki alanları sorunları devam ediyor. Bu konuda Devlet Başkanı Xi Jingpin şöyle söylüyor: ‘’18 bin km kıyı şeridi ve 3 milyon km kare deniz yetki alanı ile Çin, önemli bir kıyı devletidir ve ciddi deniz güvenlik tablosu ile karşı karşıyadır. Çin, deniz çıkarları ve hakları için ciddi mücadele içindedir.’’ 26 Mayıs 2015 günü Çin, tarihinde ilk kez askeri stratejisi üzerine beyaz kitabını (White Paper) yayımlamıştı. Dokümanda, dört seçilmiş ağırlık merkezi dikkat çekiyordu: Okyanus alanları, uzay, nükleer kuvvetler ve siber savaş. Kitap deniz ortamının kritik güvenlik ortamı olduğunu belirtiyor ve Çin’de yaygın olan, ‘’karaların denizden daha önemli olduğu’’ görüşünün artık terk edilme zamanı geldiğini şu şekilde deklare ediyordu: ‘’Çin, ulusal güvenlik ve kalkınma çıkarlarıyla uyumlu; ulusal egemenliği ile deniz hak ve çıkarlarını kollayabilecek; stratejik deniz ulaştırma rotaları ile denizaşırı çıkarlarını koruyabilecek; uluslararası deniz işbirliği faaliyetlerine katılabilecek ve Çin’in bir denizcilik gücüne dönüşmesine stratejik destek sağlayacak modern bir deniz kuvvetleri yapısı........© Veryansın TV