Barış Doster yazdı…
Sömürgecilik ve emperyalizm dendiğinde, emperyalist, güçlü devletlerin mazlum, zayıf devletleri nasıl sömürdükleri, topraklarını, zenginliklerini nasıl ele geçirdikleri, halklarını nasıl yönettikleri, köleleştirdikleri anlatılır. Sömürünün, tahakkümün, güdümün yolları, yöntemleri, araçları bellidir. İktisadi, siyasi, askeri araçlar kullanılır. Bu araçlara kültürel araçlar eşlik eder. Hedefteki ülkenin halkı kültürsüzleştirilir, sömürgeci hayranı yapılır, kendi benliğine yabancılaştırılır. Hatta kendinden, tarihinden utanır hale getirilir. Aydınların devşirilmesi, adeta mankurtlaştırılması önemlidir bu süreçte.
Başka yöntemler ve araçlar da vardır: İç çatışmalar çıkarılır, kışkırtılır. Feodalizm üzerinden, kimlik siyasetiyle halk birbirine düşürülür, millet parçalara ayrıştırılır, kardeş kardeşe kırdırtılır. Darbe yapılır, yaptırılır, darbeciler desteklenir. Son aşamada silahlı işgal devreye girer. Merkez, sanayileşmiş, kapitalist devlet için sömürge elde etmek gerek şarttır, ama büyük emperyalist güç olmak için yeter şart değildir. Büyük emperyalist güç olmak için başka koşullar gerekir.
Geçmişte, sömürge elde etme konusunda, deniz gücü olma konusunda önemli adımlar atan İspanya, Portekiz, Hollanda, İtalya gibi devletlerin, zamanla geriye düştükleri, emperyalist rekabette havlu attıkları görülmüştür. Örneğin, Filipinler adı İspanya Kralı II. Filip’ten geldiği halde; Latin Amerika’da Brezilya hariç diğer ülkelerin dili İspanyolca olduğu halde; Kolombiya adı Cenevizli kaptan, kâşif Kristof Kolomb’dan geldiği halde, bugün Avrupa’nın Akdeniz’e kıyıdaş bu ülkeleri, büyük güçler arasında değillerdir.
Çünkü emperyalist olmak; kapitalizmin en ileri aşamasına ulaşıp büyük güç olmayı, yönetebilme kabiliyetine sahip olmayı gerektirir. Hegemonya inşa etmek, rıza üretmek kolay değildir. Sert güç unsurlarına sahip olmak gerekir. Güçlü ekonomi, güçlü ordu, güçlü siyasal baskı yoksa, sadece diplomatik manevralarla, kültür kurumlarıyla, yumuşak güç araçlarıyla hakimiyet kurmak olanaksızdır. Sert gücü olmayan devlet, ne kadar gelişmiş olursa olsun, kolay hegemonya kuramaz. Hiçbir emperyalist devlet, yumuşak güç araçlarıyla yetinmez.
Başka bir devlet üzerinde hegemonya kurmak ve bunu........