Barış Doster yazdı…
Ukrayna ve Rusya arasında savaş sürerken, Ermenistan ve Gürcistan da hem ABD’ye hem ABD emperyalizminin saldırı ve işgal aygıtı olan NATO’ya hem de Avrupa Birliği’ne (AB) çok sıcak mesajlar vermeyi sürdürüyorlar. İki devlet de aynen Ukrayna gibi, NATO ve AB üyesi olmak istediklerini saklamıyorlar. Dahası, NATO’nun Finlandiya ve İsveç’i üye yapması, ikisinin hevesini de artırıyor. Ve tüm bunlar, 20 Temmuz 1936’da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin ne kadar gerçekçi, ne denli akılcı, doğru ve geçerli olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. Hem de öylesine ortaya koyuyor ki, yakın zamana dek Montrö’yü küçümseyenler, elimizi kolumuzu bağladığını öne sürenler, yetersiz bulanlar, Ukrayna’daki savaş sonrasında, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ni adeta can simidi olarak görüyorlar.
Montrö’nün önemine dikkat çeken emekli büyükelçileri “monşerler” diyerek kamuoyu önünde azarlayanlar, Montrö konusundaki hassasiyetlerini kamuoyuyla paylaşan emekli komutanları, “darbe bildirisi yazmakla” suçlayanlar ve yargılayanlar, Ukrayna savaşıyla birlikte dış politikalarını Montrö üzerine inşa ettiler. Batının baskılarına Montrö sayesinde direndiler. Hem Rusya hem de Ukrayna ile ilişkilerini Montrö’ye dayanarak korudular. Türk Boğazlarından geçiş rejimini Montrö hükümlerine göre işlettiler. Tahıl koridorunu Montrö’yü uygulayarak hayata geçirdiler… Kısacası Montrö bu yönüyle, sadece ulusal ve bölgesel açıdan değil, küresel açıdan da önemini bir kez daha kanıtladı.
Şimdi gelelim, ABD’nin Montrö karşıtlığına, Montrö’yü devre dışı bırakma çabasına, bunu başaramasa bile en azından esnetme girişimlerine…
Biliyoruz, NATO; Soğuk Savaş bittiğinden bu yana,........