menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Basit ama kanlı bir darbe… Babıali baskını

53 0
22.12.2025

Babıali Baskını küçük rütbeli subayların, ordunun üst kademesiyle anlaşıp/aldatıp yaptığı kanlı bir darbedir. 27 Mayıs 1960 darbesi biraz buna benzer.

1908’de Padişah’a isyan edip parlamentoyu açtırmaya muvaffak olan güç, muhalefetin güçlenmesi üzerine örfî idare (sıkıyönetim) ilan etti. Birkaç sene içinde devlet gemisi sallanmaya başlayınca, Trablusgarp felaketi üzerine örfi idareyi uzattı.

Orduya tamamen partizanlık girmişti. Asker tamamen politize oldu. Zabitler, İttihatçı ve Halaskâr diye ikiye ayrıldı. Öyle ki bu iki grup Makedonya’da birbirleriyle vuruşmaya başladı.

Bunun üzerine İttihatçıların baskısı altında kalan Sadrazam Said Paşa Meclis'ten itimat reyi istedi ve aldı. Ardından da mesuliyetten kurtulmak adına istifa etti. Ahmed Muhtar Paşa riyasetinde, içinde tecrübeli zevatın bulunduğu yeni bir kabine kuruldu.

Muhalifler hükûmete yaklaştı. Örfi idare kaldırıldı, ama ordunun bölünmüşlüğü çözülemedi. Hükûmet düştü, bitaraf Kâmil Paşa iktidara geldi. Tam bu esnada Balkan Harbi patladı.

Bunu fırsat bilen İttihat ve Terakki Fırkası, 81 yaşındaki Kâmil Paşa’yı devirmek için teşebbüse geçti. Saf, gösteriş meraklısı ve kabiliyetsiz bir adam olan Harbiye Nazırı Nazım Paşa, Halaskâr Zâbitan grubunun lideri idi. Sadrazam olmak hayali kuruyordu.

Talat, Enver ve Cemal Bey, kendisiyle görüşüp sadrazamlık sözü vererek onu elde ettiler. Kâmil Paşa’nın, Balkan Harbi mağlubiyetinin suçunu kendisine yıkıp onu divan-ı harbe vermek istediğine inandırdılar.

Sadrazam Âli Paşa’nın damadı olan Nazım Paşa, Miralay (albay) Cemal Bey’i menzil umumi müfettişi, Kaymakam (yarbay) Enver Bey’i de kolordu erkân-ı harbiye reisi (kurmay başkanı) yaptı. Böylece ordunun en stratejik mevkilerini İttihatçılar ele geçirdi.

Polislerin çoğu fırkanın adamıydı. Nazım Paşa, harbiye nazırı olunca, her şeyin eline geçtiğini zannetti. Ne getirene ne götürene ehemmiyet verdi. Devlet teşkilatı içerisinde en ufak bir değişikliğe lüzum görmedi; hatta yaverini bile değiştirmedi. Üstelik Balkan Harbi esnasında bozgunculuk yaptığı için hapsedilenleri de........

© Türkiye