Çalışanların İş Kanununa tabi olup olmaması haklar, sorumluluklar ve yükümlülükler açısından büyük ehemmiyet taşımaktadır. Keza İş Kanununun amacı işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir. Bu kanun, istisnalar dışında kalan bütün iş yerlerine, bu iş yerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanmaktadır. Bu bağlamda İş Kanunu kapsamında yer alan çalışanlar bu yasada düzenlenen bütün haklara sahip olabilmektedir. Esnaf ve Sanatkâr iş yeri işçilerine bakıldığı zaman tamamının İş Kanunu kapsamına alınmadığı görülmektedir. Hâl böyle iken kapsamda bulunmayan çalışanlar, mezkûr kanunda yer verilen başta kıdem, ihbar tazminatları ve iş güvencesi başta olmak üzere birçok haktan mahrum kalmaktadır. Kapsam dışında kalan çalışanların hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesinde Borçlar Kanunu hükümleri esas alınmaktadır.
ESNAF VE SANATKÂRLIK KRİTERLERİ
Genel olarak esnaf ve sanatkâr iş yerlerinde çalışanlar hakkında İş Kanunu hükümleri uygulanmamaktadır. Bununla birlikte esnaf ve sanatkârlık kriterleri ön plana çıkmaktadır. İş Kanununa göre Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu tarifine göre üç kişinin çalıştığı iş yerlerinde bu kanun hükümleri uygulanmayacaktır. Esnaf ve Sanatkâr Kanununda; Esnaf ve sanatkâr, ister gezici ister sabit bir mekânda bulunsun,........