Prof. Dr. Fazıl Kırkbir Karadeniz Teknik Üniversitesi Ulaşılan büyük başarılara rağmen Türkiye’nin savunma sanayii sahasında lider olması için katetmesi gereken çok yol vardır. Ülkemiz, savunma sanayiinde hâlâ bazı kritik bileşenler ve teknolojilerde yurt dışına bağımlıdır. Türkiye’deki savunma sanayii firmalarının AR-GE çalışmalarının daha profesyonel yapılması ve mutlaka ayrı birim olarak ele alınması gerektiğini söyleyebiliriz. Savunma sanayiinde ihtiyaç duyulan nitelikli insan kaynağını yetiştirmek için eğitim sisteminde reformlar yapılmalıdır. Üniversitelerde savunma sanayii odaklı mühendislik ve teknoloji bölümleri açılmalı, mevcut bölümlerin müfredatları güncellenmelidir. Türkiye’nin 2023’teki savunma sanayii ihracatı yaklaşık 7 milyar dolardır.
Türkiye’de savunma sanayii son 20 senede önemli ilerleme kaydetmiştir. Maddeler hâlinde sıralayacak olursak en göze batan projeler şunlardır:
-YERLİ VE MİLLÎ SAVUNMA SANAYİİ PROJELERİ: ROKETSAN, TUSAŞ (TAI), HAVELSAN gibi şirketler, Türkiye’nin savunma sanayiinin yerli ve millî olarak gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Özellikle insansız hava araçları (İHA) ve silahlı insansız hava araçları (SİHA) ile dünya çapında başarılar elde edilmiştir.
-İHA VE SİHA TEKNOLOJİLERİ: Bayraktar TB2 ve ANKA gibi İHA ve SİHA’lar, Türkiye’nin terörle mücadele operasyonlarında ve milletlerarası operasyonlarda etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Bu projeler, Türkiye’nin İHA ve SİHA üretiminde lider ülkeler arasına girmesine sebep olmuştur.
-ALTAY TANKI: Türkiye’nin yerli ana muharebe tankı Altay, kara savunma yeteneklerini artırmak için geliştirilmiş prototip aşamaları tamamlanarak seri üretime geçilmiştir.
-MİLGEM PROJESİ: Türkiye’nin ilk millî savaş gemisi projesi olan MİLGEM, korvet ve fırkateyn sınıfı gemilerin yerli üretimini sağlamaktadır. Bu gemiler, deniz savunma kabiliyetlerini artırmakta ve Türkiye’nin donanmasının güçlenmesine sebep olmuştur. Bu çerçevede helikopter ve SİHA gemisini de sayabiliriz.
-TF-X MİLLÎ MUHARİP UÇAK: Türkiye, beşinci nesil bir savaş uçağı olan TF-X projesi ile kendi millî savaş uçağını üretme hedefindedir. Bu proje, Türkiye’nin havacılık ve uzay sanayiinde büyük bir atılım yapmasına sebep olmuştur.
-ROKET VE FÜZE SİSTEMLERİ: ROKETSAN, Türkiye’nin balistik füze ve roket sistemlerini geliştirme konusunda büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Atmaca gemisavar füzesi, Bora balistik füzesi ve Hisar hava savunma sistemleri gibi projeler başarı ile tamamlanmıştır.
-KRİTİK SAVUNMA SİSTEMLERİ: S-400 hava savunma sistemi tedariki ve yerli olarak geliştirilen Korkut ve Siper gibi hava savunma sistemleri, Türkiye’nin hava savunma kabiliyetlerinin artmasına sebep olmuştur.
-YERLİ UYDU VE UZAY ÇALIŞMALARI: TÜRKSAT uyduları ve GÖKTÜRK keşif uyduları ile Türkiye, uzay teknolojilerinde de önemli adımlar atmıştır.
Bu gelişmeler, Türkiye’nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığını azaltmış ve kendi kendine yetebilen bir ülke olma yolunda önemli mesafeler katetmesine sebep olmuştur.
Tabii, bunlar bir anda olmadı; İlk olarak, Türk Silahlı Kuvvetlerinin dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla çeşitli kamu kuruluşları ve özel sektör firmaları tarafından savunma sanayii altyapısı oluşturulmaya başlanmıştır.
Eski yıllarda ASELSAN’ın ardından, son dönemlerde TAI, ROKETSAN gibi büyük savunma sanayii şirketlerinin kurulması, bu dönemin en önemli adımlarından bazılarıdır. 2002 yılından sonra savunma sanayiine yapılan yatırımlar artmaya başlamış ve 22 yılsonunda yerli üretim........