Hem hukukçuların hem de halkın dilinde “aklanmak” diye bir kavram var. Bu kavram daha ziyade suç işlediği iddia edilen kişiler hakkında kullanılmakta. Suça bulaştığı gerekçesiyle gözaltına alınan, tutuklanan ve yargılanmakta olan insanların aklanmaları istenmekte ve beklenmekte.

Çok masum görünen bu kavramın kullanımı, ceza hukukunun temellerinden olan masumiyet ilkesinden bir sapmaya işaret ediyor olabilir. Bu ilkeye göre, kendilerine herhangi bir suç isnat edilen kişiler suçlu oldukları kanıtlanana ve bu durum yargı tarafından karara bağlanana kadar masum olarak kabul edilmelidir. Ne var ki aklanma terimi bunun tam tersini işaret ediyor. Hakkında suçlama yapılanların suçlu olduklarının var sayılması ve suçsuz olduklarını ispat etmeleri isteniyor. Başka bir deyişle aklık masumiyetin karanlık ise suçlu olmanın işareti olarak görülüyor ve bir suçlama ile karşı karşıya kalanların kara olduğu ve ancak kara olmadıklarını ispatlamaları -yani ak olduklarını kanıtlamaları- hâlinde suçsuz sayılacakları peşinen kabul ediliyor.

Bu tavır halk içinde ve sıradan insanların arasında bir ölçüde ve bir dereceye kadar normal kabul edilebilir. Ancak, aynı tarzın ve tavrın yargı organlarında görev yapanlar -özellikle hâkimler- arasında yaygın olması ceza........

© Türkiye