TERÖR, ORGANİZE SUÇ VE NARKO-EKONOMİ KESİŞİMİNDE PKK |
Uluslararası Güvenlik Raporları ve Akademik Literatür Işığında Yapısal Bir İnceleme
Cantürk – Baybaşin – Buldan Ekseninde
Terör örgütleri ile organize suç yapıları arasındaki ilişki, çağdaş güvenlik çalışmalarında giderek daha fazla önem kazanan bir inceleme alanıdır. Özellikle uyuşturucu ticareti, silahlı örgütlerin finansmanında stratejik bir araç olarak öne çıkmaktadır. Uluslararası ve ulusal güvenlik raporları, PKK’nın uzun yıllar boyunca uyuşturucu ticareti, kara para aklama ve sınır aşan suç ağlarıyla temas içinde olduğunu ortaya koymaktadır.
Behçet Cantürk, Baybaşin yapılanması ve Savaş Buldan, bu literatürde PKK’nın ekonomik ve lojistik çevresiyle ilişkilendirilen figürler olarak ele alınmakta; ancak değerlendirme, kişisel suç isnadı yerine örgütsel ve ağ-temelli analiz esasına dayanmaktadır.
Terörizm araştırmaları, uzun süre ideolojik motivasyonlara ve silahlı eylemlere odaklanmış; örgütlerin ekonomik altyapısı ikincil bir konu olarak değerlendirilmiştir. Ancak 1990’lı yıllardan itibaren, terör örgütlerinin sürekliliğinin büyük ölçüde yasa dışı ekonomik faaliyetlere dayandığı açık biçimde görülmüştür. Bu gelişme, terör ve organize suç arasındaki ilişkinin ayrı ayrı değil, bütüncül biçimde ele alınmasını zorunlu kılmıştır.
Bu çerçevede uyuşturucu ticareti, terör örgütleri için yalnızca bir gelir kaynağı değil, aynı zamanda stratejik bir güç çarpanı hâline gelmiştir. Uluslararası literatürde bu olgu “narko-terörizm” kavramıyla ifade edilmektedir. PKK, bu kavram kapsamında en sık incelenen yapılardan biri olarak öne çıkmaktadır.
Avrupa Birliği, ABD ve Türkiye merkezli güvenlik ve istihbarat raporları; PKK’nın uyuşturucu ticareti, kara para aklama, diaspora üzerinden zorla para toplama ve sınır aşan suç ağlarıyla ilişkisini uzun süredir gündeme getirmektedir. Bu raporlarda, örgütün finansman yapısının ideolojik destekle sınırlı olmadığı; aksine organize suç ekonomisiyle bütünleştiği vurgulanmaktadır.
KURAMSAL ARKA PLAN: SUÇ–TERÖR İLİŞKİSİ VE NARKO-TERÖR
Akademik literatürde suç ve terör arasındaki ilişki, “crime–terror nexus” (suç–terör bağlantısı) kavramı ile açıklanmaktadır. Bu yaklaşım, terör örgütlerinin zamanla suç örgütlerine benzer ekonomik davranış kalıpları geliştirdiğini ortaya koymaktadır. Özellikle uzun süreli çatışma ortamlarında, ideolojik motivasyonların yanında ekonomik rasyonalite belirleyici hâle gelmektedir.
Narko-terörizm kavramı, terör örgütlerinin uyuşturucu ticaretine doğrudan katılımını ya da bu ticaretten sistematik biçimde gelir elde etmesini ifade eder. Bu durum, örgütlerin operasyonel kapasitesini artırmakta; silah temini, propaganda faaliyetleri ve insan kaynağı devşirme süreçlerini kolaylaştırmaktadır.
PKK’nın bu kuramsal çerçeve içinde değerlendirilmesi, örgütün yalnızca ideolojik hedeflerle değil, aynı zamanda ekonomik sürdürülebilirlik mantığıyla hareket ettiğini göstermektedir.
ULUSLARARASI GÜVENLİK RAPORLARINDA PKK
Europol tarafından yayımlanan Terörizm Durumu ve Eğilimleri (TE-SAT) raporları, PKK’nın Avrupa’daki yasa dışı finansman faaliyetlerine düzenli olarak yer vermektedir. Bu raporlarda,........