“Boraltan trajedisi” yalanı nereden geliyor? Türk arşiv belgeleri ne diyor? |
Türkiye ve Azerbaycan’da son yıllarda “Boraltan faciası” adı altında insanları sarsan ve özellikle Türkiye’deki muhaliflere karşı siyasi amaçla kullanılan bir iddia var. Bu iddiaya göre 1945 yılında Türk hükümetinin Türkiye’ye sığınan 146 Azerbaycanlı göçmen aydınını Sovyetler’e teslim ettiği ve sınırdaki ordunun önünde hemen vurularak öldürüldüğü söyleniyor ve etkilenen Reşad isimli Türk subayı Bu, teslim ettikten sonra kendini vurdu. Bu iddia özellikle Rəcəb Tayyib Ərdoğanın konuşmalarında sıkça söz edilir.
Ancak durum bu değil. Olay 1951 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde araştırılmış, gerçekler, arşiv belgeleri konulmuş ve TBMM stenogramlarında da bu hikayenin tamamen farklı olduğu kaydedilmiş.
Ama olay nasıl oldu?:
İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye taraflı bir devletti. Savaş sırasında farklı ülkelerin vatandaşı olan askeri kişiler Türkiye’ye sığındı. Türkiye, uluslararası hukuka uygun olarak Yozgat’ta kurulan bir toplama kampında bu kişileri gözaltına aldı.
(Bir devletin savaş ya da acil durum anında mahkeme kararı olmaksızın kendi topraklarında yabancı uyruklu (özellikle askeri kişiler) kontrolünde geçici olarak tutuklanmasıdır).
Türkiye’nin 23-Şubat-1945’te Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmesinin ardından, müttefik devletler arasında yer alan SSCB, Türkiye’den kendi vatandaşı olan askeri göçmenlerin iade edilmesini istedi. Bu nedenle Türkiye Dışişleri Bakanlığı konuyu görüşülmek üzere Bakanlar Kurulu’na taşıdı.
Bakanlar Kurulu’nun 3/2563 sayılı kararı, Mayıs 1945’te kabul edildi.
Bu karara göre:
“Sadece askerlik görevini yapan kişiler, sadece rekabetçilik (karşılıklılık) şartıyla teslim edilebilir. “Yani, bu karara siviller dahil edilmedi.
Resmi belgelere göre Türkiye‘de 237 Sovyet askeri göçmeni bulunuyordu. Bunlardan 195’i (Farklı........