hanayvazadiguzel@gmail.com

YAZI ARŞİVİ

Her fikir belli bir açıklığa dayanır. Fikirdeki açıklık o fikrin alt yapısıyla eşdeğerdir. Mesela: “Tümel tikelden büyüktür!” Görüldüğü gibi burada zihnimiz nettir. Fikirlerin açık olmaması derken neyi anlıyoruz? Örnek olarak millet ve milliyetçiliyi ele alalım.

Acaba milliyetçilik kavram olarak mı var yoksa yapısal olarak mı? Kavram soyuttur. Milliyetçilik de fikir olarak soyuttur, yani kavramsaldır. Yapı ise somuttur, mesela milletin kendisi.

Soyut fikirlerin somuta dayanması onu netlik kategorisine koyar. Milliyetçilik bir millete dayandığından belli bir açıklıkla sunulursa netlik kazanır.

Teori açıklığın karşıtıdır. Kavramları tasavvur edersin, eğer yapısal bir gerçeğe dayanıyorsa onu tasdik edersin.

Şöyle istisna durumlar da yok değil. Tasdik ettiğin şeyi tasavvur edemezsin. Mesela Allah’ın varlığını tasdik edersin ama nasıl olduğunu tasavvur edemezsin. Doğruluk, tasavvurla değil tasdikle olur. İnsan tasavvurda değil tasdikte sorumlu tutulur.

Tasavvursuz fikir olmaz. Aklı tasavvur ederiz ama........

© Tanyeri Haber