Diğer

17 Aralık 2024

Dünyada anayasa hukuku yönünden önemli gelişmeler yaşanıyor. Biri Romanya’da, diğeri Güney Kore’de iki önemli vakaya tanıklık ettik. İki olay da Türkiye açısından önemli dersler barındırıyor. Bu nedenle gelişmeleri takip etmek önem taşıyor.

Romanya’da hayli sıra dışı, nadir görülen bir olay yaşandı. Romanya Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunu iptal etti.

İptalin gerekçesi, seçimi önde kapatan aşırı sağcı Călin Georgescu’nun TikTok üzerinden seçim sürecini manipüle ettiği ve adil seçim yapılmadığı bulgusu oldu.

Bu kararı dikkat çekici kılan birkaç husus vardı:

- AYM, kararı Rusya’nın seçimlere müdahalesini ortaya koyan istihbarat raporlarına (açık hâle gelmişti) dayandırdı. Bu, seçim hukuku ile istihbarat hukukunun kesiştiği nadir bir örnek oldu.

- AYM, siyasetin finansmanı açısından şeffaflık sorunu bulguladı: TikTok, Georgescu’nun kampanyasına 1 milyon avronun üzerinde bağış yapıldığını teyit etti. AYM, bu bağışların şeffaf bir şekilde bildirilmediğini doğruladı. Ayrıca, Georgescu’nun tanıtımında yer alan TikTok hesaplarına toplamda 381 bin dolar ödeme yapıldığı belirtildi. Bunun yanı sıra, “influencer” olarak adlandırılan bazı trol hesapların harekete geçirilmesi için Güney Afrika merkezli bir şirkete kripto para üzerinden binlerce avro (trol başına bin avro sanıyorum) aktarıldığı tespit edildi.

- Avrupa Birliği’nin aynı günlerde TikTok’un siyasi manipülasyon potansiyeline dair adımlar atması (programın siyasi manipülasyon amaçlı kullanım olasılıklarına karşı verilerini saklama kararı) da önemli bir detaydı.

- Cumhurbaşkanlığı seçimi iptal edilirken meclis seçimleri için aynı karar verilmedi. Anayasa hukukçusu Romen meslektaşlar, bu durumu, tutarsız olmakla eleştiriyor. Hatta bazıları AYM’yi, kolladığı Sosyal Demokrat Parti'nin güdümünde olmakla eleştiriyor.

Kararı ve süreci yakından izlemekte fayda var.

Güney Kore’de ise yaşananlar kimilerinin “sivil darbe” dediği türdendi.

Güney Kore’nin muhafazakâr devlet başkanı Yon Suk-yol, 3 Aralık günü saat 10.25’te sıkıyönetim ilan etti.

İlandan önce Suk-yol, kamuoyu desteğini zaten kaybetmişti ve araştırmalara göre seçmenler arasındaki popülerliği yüzde 20 civarında geziyordu. Suk-yol’un mensubu olduğu Halkın Gücü Partisi (HGP) de, sol liberal Demokratik Parti (DP) karşısında Meclis çoğunluğunu elde edememişti. 300 milletvekilinin 173’ü DP’de iken, 108’i HGP’de idi. Üçüncü parti olan ve merkez soldaki Koreyi Yeniden İnşa Partisi (KYİP) ise 12 milletvekiline sahipti.

Meclis’teki muhalefet........

© T24