Diğer

15 Şubat 2025

Dünyada sayıları giderek artan popülist otoriter liderlerin ortak bir özelliği insanlığın uzun mücadelelerle elde ettiği kazanımları yok saymaları. Naomi Klein’in dediği gibi, “dünyayı kendi şiddet öykülerini yazacakları boş bir sayfa olarak kabul etmeleri.”

Bunun bir örneğini geçen hafta ABD Başkanı Donald Trump verdi. Başkanlık kararnamesiyle Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) yargıçlarına, çalışanlarına ve bunların ailelerine yaptırım uygulamasını yürürlüğe soktu. Kararname Başkan’a, UCM çalışanlarının ABD’deki mal varlıklarını dondurmak ve ABD’ye giriş yasağı koymak konularında geniş yetkiler veriyor. Bu yaptırımları Başkan, UCM çalışanlarının ABD ya da müttefiklerinin vatandaşlarıyla ilgili soruşturma açması ya da yargılaması durumunda uygulayacak.

Trump’ı bu kararnameyi imzalamaya yönelten bundan bir süre önce UCM’nin İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında insanlığa karşı savaş suçları işledikleri gerekçesiyle çıkardığı tutuklama emri. Hamas Lideri Muhammed Deif hakkında da aynı gerekçelerle çıkarılan tutuklama emri var. Ama bundan hiç söz edilmiyor.

Trump’ın kararnamesi UCM’yi gayrimeşru ve hukuki temeli olmayan kararlar almakla, yetkilerini kötüye kullanmakla suçluyor. Trump’a göre UCM, çıkardığı tutuklama emriyle ABD vatandaşları ve askeri personeli bakımından tehlikeli bir emsal yaratıyor. UCM’nin tutumu ABD’nin egemenlik haklarını tehdit ediyor ve ABD Hükümeti’nin ve İsrail de dahil olmak üzere müttefiklerinin kritik ulusal güvenlik ve dış politika çalışmalarının altını kazıyor.

ABD’nin yaptırımlarının henüz hangi UCM görevlilerini kapsayacağı belli değil. Ancak UCM Savcısı Kerim Han’ın bunların başında geldiğini tahmin etmek güç değil.

Trump, UCM’ye ilk kez yaptırım uygulamıyor. 2020’de de bundan önceki Savcı Fatou Bensauda ve bir yardımcısına yaptırımlar uygulamıştı.

Trump’ın UCM’ye yaptırım kararnamesi uluslararası toplumda büyük bir tepkiye yol açtı. UCM’yi kuran Roma Statüsü’nün imzacısı 125 devletten 79’u Trump’ı eleştiren ortak bir bildiri yayımladılar. Bildiride yaptırımların en ciddi suçlara karşı cezasızlık riski oluşturduğu ve küresel düzen ve güvenlik bakımından yaşamsal öneme sahip hukuk devletinin temelini sarstığı ileri sürülüyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, UCM’nin dünyanın her yerindeki suçtan zarar görenlerin sesi olduğunu ve küresel cezasızlığa karşı mücadelenin serbestçe sürdürülebilmesi gerektiğini vurguladı.

Uluslararası kuruluşlar, insan hakları örgütleri yanında birçok devlet ABD’nin tutumunu kınayan açıklamalar yaptılar.

Trump kararnamesinin yukardaki bölümlerinden de anlaşılıyor ki,........

© T24