Diğer
T24 Haftalık Yazarı
14 Temmuz 2024
Tıp literarürüne yıllar önce yeni bir kavram girdi: "insidentaloma". "Oma" eki hem iyi huylu hem de kötü huylu tümörleri tanımlamakta kullanılıyor. İyi huylu yağ bezelerine lipoma, kanserlere de karsinoma deniliyor. İnsidentaloma en basit şekilde "tesadüfen bulunmuş tümör" olarak dilimize çevrilebilir. Tümör kelimesinin Latince "şişlik" anlamına geldiğini de unutmayalım.
Teknolojinin gelişmesi ile görüntüleme kalitesi çok arttı. Tomografi ve MR gibi cihazlar vücudun derinliklerine saklanmış, muayene ile bulunması imkansız küçük oluşumları ortaya çıkarabiliyor. Bulmasına buluyor da sorun ondan sonra başlıyor: Hekimler bunlara ne yapacak?
İnsidentaloma terimi ilk kez tomografi incelemelerinde saptanan böbreküstü bez (adrenal) tümörleri için kullanıldı. Bu organ her iki böbreğin üzerinde, büyük damarlara komşu ve derinlerde olması nedeni ile cerrahi olarak ulaşılması zor bir organ. Her görülen lezyon kanser olmadığından bu tümörlerin yıllık olarak izlenmesi ve eğer büyüme gösteriyorsa veya belli bir çapın üstüne çıkmışsa ameliyat önerilmesi fikri benimsendi.
Sonuçta kişinin vücudunda normalde olmaması gereken bir oluşum bulununca haklı olarak kaygı yaratıyor. Elbette bir kanserin bu şekilde erken dönemde bulunması ve tedavi edilmesi ciddi bir kazanç ama bunların büyük çoğunluğu iyi huylu ve herhangi bir tedavi gerektirmiyor. Yıllık kontrollerde kişi heyecanlanmasın da ne yapsın?
Check-up paketlerinde ultrason incelemeleri de yer alıyor. Boyunda yer alan tiroid bezi incelemelerinde bir nodül bulma oranı yüzde 85 civarında. Böyle olunca da dünyanın her yerinde hekimler bunlara ne yapacağız sorusunu soruyor. Genel yaklaşım bu nodülün çapı on milimetreden büyükse biopsi yapılması, daha küçüklerin ise yıllık ultrason ile izlenmesi.
Bir santimetreden küçük kanser olmaz mı? Olur........