Barışa hazır olmak |
Diğer
10 Aralık 2025
10 Aralık, Dünya İnsan Hakları Günü. 10 Aralık 1948, Birleşmiş Milletler’in otuz maddelik Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’ni kabul ettiği tarih.
İnsan hakları demek, bireylerin devlet karşısındaki vazgeçilmez hakları demek. Yani, devletten alacaklı olduğumuz haklar. Yüzyıllardan sonra 20. yüzyılın ilk yarısı da Büyük Fenalıklarla geçince 2. Dünya Savaşı’nın hemen ardından insanlar kendilerini bizzat kendi devletlerine karşı da korumak ihtiyacıyla bir dizi evrensel hakkı anlaşma konusu yapmak gereğini duymuş ve bunu başarmışlardı.
Büyük fenalıkları kavramak biz insanların en zor işlerinden biri. En zor ve kuşaklarla sınırlı. Bir kuşağın çektikleri neredeyse yalnızca kendi tecrübesine dahil. Tecrübe, yani birikmiş deneyim, yani kavrayış, dilin derinliklerinde yaşar. Bir kavrayış birkaç kuşak sonra dilin diplerinden yüzeyine doğru silinir. Belki derece derece, ama mutlaka. Silinmese, Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’ni doğuran tecrübeler –savaşlar, soykırımlar, hukuk cinayetleri --- ne varsa bugün kolay kolay yinelenemezdi.
Bugün Beyanname’nin yerini neredeyse, Trump’ın ilân ettiği, Putin’in alkışladığı “Strateji Belgesi” alacak. Kuleci Trump yönetimi, BM, WHO vb., insanlığın hayrına ne varsa onlara olan parasal desteğini ya sona erdirdi ya da azalttı. İnsanlığa olan vergisini vermiyor! Varsa yoksa Netanyahu’nun koluna girip Çin ve Rusya gibi öteki kodamanlar karşısında tırnak bilesin! Bizim buralara atadığı “elçi”nin kıratına bir bakın hele. Saygısızlık rekorları kırıyor.
Bizim topluma gelince. Bizim barış şampiyonu olmaktan başka çaremiz yok. İsviçre gibiyiz, her taraftan çevrili. Tepemizde aldatılmaya doymayan bir muhteris.
İnsan haklarının arasında “barış hakkı” da var. Askeriyle siviliyle istisnasız hepimize tanınması gereken “barış hakkı” halen Türkiye’nin imzası olmadan yürürlükte. Türkiye Barolar Birliği 2 Şubat 2024’te barış hakkı konulu bir sempozyum düzenlemişti. Bu yılın aralık ayı ise, beklenebileceği üzere “barış” izlekli toplantılar açısından şampiyon olmaya aday. Daha ilk haftada, ilki Barış Vakfı’nın 5 Aralık Cuma günü İstanbul’da düzenlediği “Uluslararası Hukuk ve Deneyimler Işığında Entegrasyonun........