Diğer
23 Mayıs 2024
Fotoğraflar 29 sene öncesinden. 1995’ten… Cumhuriyet tarihinin en uzun soluklu hak arama eyleminin başlangıç günlerinden. Cumartesi Anneleri’nden... Uzun uzun bakıyorum. Önce katılanlara… Annelere, babalara, kardeşlere, eşlere… Bir kısmı hayatta değil artık. O günlerde çocuk olanlar, genç olanlar büyüdü, bir kısmı kendi ailesini kurdu. Zaman ilerliyor. Pek çok şey değişiyor. O günden bugüne değişmeyen tek şey kucakta taşınan fotoğraflar; ‘devletin kaybettikleri…’
Hafıza Merkezi’nin verilerine göre 1980 darbesinden sonra bin 352 kişi ‘gözaltında kaybedildi.’
‘Kayıpların’ en yoğun yaşandığı dönem 1993-1995 arası yıllar. 1993’te 81, 1994’te 202, 1995’te 97 kişi… O yıllar; bir kısmı kamuoyuna sızan listelerin hazırlandığı yıllar. O günlerden bugünlere kayıplarda imzası olanların hala ortada rahat rahat gezmeleri… Açılan pek çok davanın sonuçlanmaması…Üstünün örtülmesi…
Bu hafta Cumartesi Anneleri; Galatasaray’da 1000’inci kez bir araya gelecek. Her zaman olduğu gibi sessizce…O meydanda; hakikati aramak, olanları unutturmamak için ne mücadeleler verildi. O meydanda; barışçıl şekilde haklarını arayanlara şiddet de uygulandı defalarca gözaltı da yapıldı ama kimse bu insanları hak mücadelesinden vazgeçiremedi.
1995 yılında 20 kişiyle başlayan eylemler bugün yüzlerce kayıp yakını, pek çok hak savunucusunun yan yana durduğu, toplumun hafızasının-yüzleşmesinin üretildiği bir alan haline geldi. Gazeteci Ali Topuz yıllar evvel bir yazısında burada yaşananlarla ilgili çok önemli bir tespitte bulunmuştu:
“Cumartesi Anneleri bir duygu sorunu değildir, bir soyut vicdan meselesi değildir, bir üzüntü aracı değildir, bir etkinlik vesilesi değildir, bir siyasal ısrardır. Şiddetin, devletin tekelindeki şiddetin sınırlandırılması için gerekli hukuku üretmeye dönük bir siyasal ısrar.”
Ve biliyoruz ki bu ısrarın sonucunda yeni kayıpların bir kısmının önüne geçildi. Fotoğrafları aldığım Hasan Ocak’ın kardeşi Maside........© T24