Diğer
17 Ekim 2024
Kira ödemeleri ile alakalı 268 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği, 29 Temmuz 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. 268 Seri No'lu Tebliğ uyarınca kira ödemelerinde daha önce konutlarda aylık 500 lirayı aşmayan kiralar elden ödenebiliyordu. Oysa haftalık ya da günlük (kısa süreli) konut kiralamalarında banka ya da finans kuruluşu aracılığıyla gönderme zorunluluğu bulunmaktaydı. Dükkân kiralarında ise tutar ne olursa olsun banka ya da finans kuruluşları aracılığıyla ödenmesi gerekiyordu. Banka ya da finans kuruluşları aracılığıyla ödenmesi gerektiği halde elden ödenir ve bu durum tespit edilirse özel usulsüzlük cezası kesilmektedir. Ve daha önemlisi uygulanan idari para ceza tutarları daha düşük idi.
Bu konuyla alakalı yani kira ödemelerinin artık elden verilmemesini düzenleyen ve aksi durumda yüksek cezaların uygulanacağını içeren 328 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği 17 Ekim 2024 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girdi. Ayrıca bu 328 Seri No'lu Genel Tebliğ ile 268 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği de yürürlükten kaldırıldı.
328 Seri No'lu yani yeni Tebliğe göre konutlar için uygulanan 500 TL’lik kira sınırı kaldırılmakta, tutar ne kadar olursa olsun banka ya da finans kurumları aracılığıyla ödenmesi gerekmektedir. Kirayı öderken de açıklamaya kira ödemesi yazılması önerilmektedir.
Bu zorunluluğa uymayanlara yani kirayı elden verenlere idari para cezası –VUK mük. m.355 uyarınca özel usulsüzlük cezası- kesilecek.
Konuyu örneklerle izah etmeye çalışayım…
Örnek 1
Ahmet Amca İstanbul Kadıköy’deki evini Öğretim Üyesi Murat Bey’e 1 Kasım 2024 tarihinde aylık 20 bin liraya kiraya vermiştir. Ancak Kasım 2024’e ilişkin aylık 20 bin lirayı Murat Bey’in ev sahibine bankadan değil de elden verdiği tespit edilmiştir.
Buna göre elden tahsil edilen ve ödenen 20 bin TL kira tutarı için bu tutarın yüzde 10’u oranında hesaplanan (20.000 TLx0,10=) 2 bin lira ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5 bin TL’nin altında kaldığından, Ahmet Amca ve Murat Bey’e ayrı ayrı Kasım ayı için (1 ay x 5.000=) 5 bin TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Ancak kiracı Murat Bey, ödemenin elden yapıldığını, ödemeyi takip eden beş (5) iş günü içerisinde kendiliğinden vergi idaresine bildirirse Murat Bey’e özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir. Ahmet Amca için böyle bir seçenek bulunmamaktadır.
Konut/dükkân sahibi ile kiracının tüccar, avukat, doktor gibi serbest meslek erbabı olması durumunda ceza tutarları artmaktadır, aman dikkat…
Örnek 2
Kira geliri (gayrimenkul sermaye iradı) yönünden mükellefiyeti bulunan Yalçın Bey 1 Temmuz 2024 tarihinde Sarıyer’deki konutunu bir şirkette ücretli olarak çalışan Erol Bey’e aylık 25 bin liraya kiraya vermiştir.
Vergi idaresi, kiracı Erol Bey’in 2024 Kasım ve Aralık ayına ilişkin yani iki aylık kiranın 10 bin lirasını bankadan kalan 15 bin lirasını ise elden verdiğini tespit etmiştir.
Buna göre; her bir işlem için ayrı ayrı olmak üzere, elden tahsil edilen ve ödenen 15 bin lira kira tutarı için bu tutarın yüzde 10’u oranında hesaplanan (15 bin TL x 0,10=) 1.500 TL ceza tutarı, 2024 yılına ilişkin belirlenen asgari ceza tutarı olan 5.000 TL’nin altında kaldığından, ev sahibi Yalçın Bey ve Kiracı Erol Bey’e ayrı ayrı Kasım ve Aralık ayları için (2 ay x 5.000=) 10 bin TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Örnek 3
Kira geliri (gayrimenkul sermaye iradı) yönünden mükellefiyeti bulunan Mehmet Bey 1 Ağustos 2024 tarihinde Muğla’da bulunan dairesini serbest meslek erbabı olan Avukat Duygu Hanım’a konut olarak aylık 25 bin liraya kiraya vermiştir. Serbest meslek........