Diğer

05 Aralık 2025

Asgari ücret, birçok kişi tarafından yanlış bilindiği üzere yeni işe başlayan ya da en niteliksiz kişiye verilecek ücret seviyesi değildir. Asgari ücret, bir kişinin barınma, sağlık, kültür, ulaşım, gıda gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden en az seviyede karşılayabileceği ücret demektir.

Daha basit bir ifadeyle o günün fiyat seviyesi üzerinden kişinin kirasını ödeyebildiği, beslenebildiği, sinema, tiyatro, konsere gidebildiği, kıyafet alabildiği ücret seviyesidir. Bu tanım, Asgari Ücret Yönetmeliği m.4/d’de bulunmaktadır.

Şu an uygulanan brüt aylık asgari ücret 26.005,50 TL, aylık net asgari ücret ise 22 bin 104,67 TL’dir. 12 Aralık günü komisyon toplanacak ve nasıl bir karar çıkacağı herkesçe merak edilmektedir.

Ancak asgari ücretin yeterli bir ücret seviyesi olup olmadığı bir yana bu sarmaldan kurtulmak için bölgesel asgari ücret gibi farklı fikirler de ortaya atılmaya başlandı yine.

Bölgesel asgari ücret mevzusunun işe yarayıp yaramayacağı hususunu konuşmadan önce minik bir tarihsel seyrine bakalım isterseniz.

Cumhuriyete kadar ülkemizde asgari ücret adına herhangi bir düzenleme yapılmadı. Cumhuriyetin ilanından sonra onlarca yeni kanuni düzenleme yapılmaya başlandı; bazıları tez elden bazıları ise zaman içinde ihtiyaca binaen kendine yer buldu.

15 Haziran 1936 tarihli Resmi Gazete’de yer alan 3008 sayılı İş Kanunu m.32’de asgari ücretten bahsedilmiştir. Madde 32 “İktisadî ve içtimaî zaruretler dolayısile İktısad Vekâletince teklif edilecek işlerde gerek saat başına veya gündelik, yahut haftalık veya aylık hesabile ve gerek parça başına, yahut yapılan iş miktarına göre ödenecek işçi ücretlerinin en aşağı hadleri bir nizamname ile tesbit edilir.” Şeklindedir. Ancak bu madde, o tarihlerde pek uygulama alanı bulamamıştır.

Asgari ücret uygulamasına 1951 yılında başlanmıştır. Bu tarihte asgari ücret yerel komisyonlarca belirlenmiş ancak mahalli idarelerin kendi aralarındaki uyumsuzluk nedeniyle sorunlar oluşmuştur. Özellikle mahalli komisyonlar tarafından belirlenen asgari ücretlerin birbirinden epeyce farklı olduğu görülünce kendi aralarında adalet sağlanamamıştır.

Daha sonra 12 Ağustos 1967 tarihli Resmi Gazete’de 931 sayılı İş Kanunu yayımlanmış ve aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Ardından 5 Nisan 1968 tarihinde Asgari Ücret Yönetmeliği yayımlanmış.

Yönetmeliğin 3’üncü maddesi “Asgarî ücret mahallî, bölgesel veya belirli bir yerdeki bir veya daha fazla işkolunda veya o yerdeki bütün işkollarında veya millî seviyede tespit edilebilir.” şeklindedir. Yönetmeliğin 11’inci maddesinde asgarî ücret mahallî seviyede tespit edilecekse mahallin, bölge seviyesinde yapılacaksa bölgenin, işkolu seviyesinde yapılacaksa iş kolunun, millî seviyede yapılacaksa genel olarak:

gibi hususlar dikkate alınarak belirlenmesine hükmedilmiş.

Bu Yönetmelikle birlikte asgari ücret, Ankara’da kurulan asgari ücret tespit komisyonunca belirlenmesi gerekiyordu ve ilk toplantı 30 Mayıs 1969 tarihinde yapıldı. Komisyon kararını 6 Haziran 1969 tarihli Resmi Gazete’de yayımladı.

6 Haziran 1969 tarihli komisyon kararı uyarınca Türkiye’deki iller, sosyal ve ekonomik gelişmiş düzeylerine........

© T24