Diğer

11 Aralık 2025

'Zorba' filminden bir kare

Yunanca da “zorbas” kelimesi yaşamdan zevk almasını bilen güçlü erkek anlamına gelir. Kazancakis’in romanından sinemaya aktarılan filmin kahramanı coşkulu, içgüdüsel davranan, özgürlükçü, hayata tutkuyla bağlı bir erkektir. Ama “erkektir.”

Feodal bir dünyada erkeğin bu görece pozitif özellikleri aslında erkekliğin temsil ettiği tüm negatif özelliklerin de başlıca müsebbibidir.

Etimolojik olarak kanıtlanmış bilimsel bir bağ olmasa da Türkçeye Farsçadan geçen zorba kelimesi ile Yunanca’daki zorbas kelimesi arasında rastlantısal bir kültürel anlam bağı vardır.

Zorbalık tüm feodal toplumlarda fiili olarak uygulanan eril şiddetin dilidir. Erkin şuursuz mutluluğu diğerlerinin taammüden mutsuzluğu anlamına gelir.

Tıp çok geç tespit etti ama artık sırf fiili değil psikolojik zorbalığın da tanımı var ve sadece güçlülerle güçsüzler arasında değil eşitler arasında da yaşanabildiği biliniyor. O eşitler bu yöntemi muktedirlerden, otoritelerden, iktidarların kadim dilinden öğreniyor.

İnsanın hayatındaki en küçük ama önemli otorite figürü ailesi, en büyük ve önemli otorite figürü ise devlet. Hayata gözünü açtığı anda ebeveynleri tarafından psikolojik şiddet yöntemleriyle eğitilen çocuk, yetişkinliğe geçtiğinde artık devlet tarafından uygulanan psikolojik şiddetleri olağan olarak görüyor ve hayatta kalmak için gücünü ispat etmekten başka bir yol bilmiyor.

O yüzden hep büyük balık küçük balığı yutuyor. Devletin yuttuğu birey çocuğunu yiyor. Ebeveyni tarafından yiyilen çocuk devletin onu yutmasını kanıksıyor. Ezenlerin ve ezilenlerin dünyasında fırsatını bulduğu anda kendinden ezik gördüğü bir diğerini ezmeye başlayan insanlık döngüsünde o yüzden zorbalananla zorbalayanı birbirinden ayırmak güçleşiyor.

“Baban duyarsa seni öldürür” ya da “Beni konu komşuya rezil mi edeceksin” ile başlayan cümlelerin, “Yine mi beceremedin” serzenişlerinin, “Sen kendini ne sanıyorsun” tıslamalarının, “Seni herkese rezil ederim” tehditlerinin, bir insanın boyuyla posuyla, fiziksel görünüşüyle,........

© T24