Diğer
T24 Haftalık Yazarı
12 Mayıs 2024
Viyana, yüzyıllardır Avrupa'nın tam ortasında yer alan zengin bir şehir olarak savaşa hiç yabancı değil.
Osmanlı İmparatorluğu'nun, Avrupa'ya yayılmasını durduran bir duvar olarak hem bizim hem de Avrupa tarihinde en büyük etkiye sahip olan merkezlerden biri.
Avrupa'daki büyük imparatorluk başkentlerinden biri olarak birçok savaş deklarasyonu, barış görüşmesi ve uluslararası antlaşmalara ev sahipliği yaptı.
Bunlar arasında belki de en ünlüsü; Napolyon Savaşları'nın 1815'te sona ermesinin akabinde Avrupa güçleri tarafından uzlaşmaya varılan Viyana Kongresi ile neredeyse 100 yıl kıta barışını koruyan bir diplomatik yapı oluşturmuş olmasıydı.
Bu nedenle geçtiğimiz ay Avusturya hükümetinin otonom silahların yönetimi üzerine yaptığı konferans için doğru bir ev sahibiydi.
Eleştirmenleri tarafından "ölümcül robotlar" olarak da bilinen, otonom veya özerk silahlar, yapay zekâ teknolojileri kullanarak, insanlar tarafından kontrol veya müdahaleye gerek kalmadan, kendi inisiyatifi ile canlı öldürebilen yeni silahlara deniyor.
Bu modern silahlardan söz edince akla Terminatör filmi gibi toplumsal belleğimize yerleşmiş uzak geleceğe yönelik bilim kurgu hikâyeleri geliyor.
Oysa, söz konusu bilim kurguların çoğu prototip de olsa günümüzde kullanılan birçok örneği mevcut...
Ve sadece gelişmiş ülkelerde veya uzak coğrafyalarda değil.
Savunma sanayisinde büyük rol oynayan ve Türkiye'de geliştirilen Bayraktar TB-2 dronlarının bazı otonom özellikleri bulunmakta ve Ukrayna savaşında kullanılmakta. (Benzer iddialar Rusya'nın kullandığı dronlar için de duyulmuştu.)
2021 yılında yayımlanan bir BM raporu, yine Türkiye'de geliştirilen Kargu-2 dronlarının otonom kapasitesi ile Libya'da, savaşta kullanıldığını iddia etti.
(Not etmeye değer ki dronu geliştiren STM şirketinin yöneticisi Özgür Güleryüz bu iddiayı yalanlamıştı. Fakat doğru olmasa bile bu kapasiteye oldukça yakın olduğumuzun en büyük göstergesi konuyu ve iddiaları konuşuyor olmamız.)
Viyana'daki konferans düzenleyicileri bizim jenerasyonumuzun -atom bombasının babası olarak bilinen- "Oppenheimer" anının geldiğini savunuyorlar.
Katılımcılar büyük çoğunluk ilke yapay zekâ bazlı silahların kullanımına karşı idiler ve düzenlemeler ile yönetilmesini destekliyorlardı.
Fakat bu gerçekten mümkün mü?
Elbette bazen etik değerler küresel uygulamalara dönüşebilir. Artık kölelik uluslararası olarak yasa dışı, anti-personel mayın ve........