Türk dış politikasındaki eksen kayması ve Batı'nın yeni sınırları

Diğer

T24 Haftalık Yazarı

01 Eylül 2024

Siz Türkiye'nin Orta Doğu politikasındaki zikzaklara bakmayın. Son yıllarda ülkemizin dış politikasının Doğu'ya, özellikle önce Rusya, sonra Çin ve İran gibi ülkelere doğru gerçekleştirdiği eksen kayması bazı yalpalamalara rağmen oldukça istikrarlı bir görünüm arz ediyor.

Türkiye'nin eksen kaymasının nedenlerinin en başında Batı ile olan gerilimler gelir.

Ülkemizin Avrupa Birliği üyelik süreci tamamen durmuştur.

ABD ile aramızdaki sorunların başında Suriye'deki çıkar çatışmaları, PKK/PYD'ye verdiği destek, ülkemizin ABD'nin İran'a ve Rusya'ya uyguladığı yaptırımları deldiği iddiaları ve bu yüzden kendisine uygulanan yaptırımlar ve silah alımlarında karşılaşılan güçlükler geliyor.

Daha Fethullah Gülen'i, kapitalizmin son aşamasını ve ülkemizdeki Batı karşıtı kültürü ve söylemleri saymadım bile.

Bugün ülkemizde NATO'dan çıkmak ve idam cezasının geri gelmesi bir halk oylamasına sunulsa bence sonuç evet çıkar.

S-400'leri bize satarak hem NATO'nun doğu kanadını tek bir bomba atmadan parçalayan hem de üstelik bu işten para kazanan Vladimir Putin göbeğini kaşımakta, en üst düzey heyetimizi kapısında uzun süre bekletebilmekte, 33 askerimizi şehit edip hasıraltı ettirebilmekte ve Ukrayna savaşı ile başı dertteyken Türkiye sayesinde bir can simidine sahip olabilmektedir.

Tabii bunda Rus uçağını düşürmemizin, Rus Büyükelçisi'nin Ankara'da vurulmasının, enerji bağımlılığımızın ve bunu misliyle artıracak Akkuyu Nükleer Santrali'nin de büyük payları bulunur.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra doğu Avrupa ülkelerine yerleşen ve Batı ile arasına bir Demir Perde yerleştiren Sovyetler Birliği bizden Kars ve Ardahan'ı talep etmiş, ayrıca Boğazlar'da bir üs kurmak istemişti. Biz de o zamanlar Sovyet yayılmacılığına karşı yaratılan NATO'ya üye olmak için başvurmuştuk. Bazı üyeler "Türkiye'nin Kuzey Atlantik'le hiçbir ilişkisi yoktur" diye karşı çıkınca gizli bir pazarlık sonucu Kore'ye asker gönderip yüzlerce şehit verdikten sonra NATO'ya kabul edilmiştik.

Rusya Ukrayna'dan toprak alıp genişlerse gözünü güneye dikmeyeceğinin garantisi yoktur.

Bana sorarsanız Türkiye'nin Batı'dan uzaklaşarak Doğu'ya yönelmesi uzun vadede stratejik çıkarlarına zarar verebilir. NATO ve AB gibi Batılı kurumlarla olan bağların zayıflaması, Türkiye'yi uluslararası arenada yalnızlaştırabilir.

Türkiye'nin enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla Rusya ve İran gibi ülkelerle geliştirdiği ilişkiler Doğu'ya yönelimin önemli bir sebebidir. Türkiye, enerji güvenliğini sağlamak ve enerji bağımsızlığını artırmak amacıyla bu ülkelerle stratejik ortaklıklar kurmuştur.

Enerji Türkiye-Rusya ilişkilerinin temel taşıdır. Türkiye enerji ihtiyacının büyük bir kısmını Rusya'dan ithal ettiği doğal gaz ve petrolden karşılamaktadır. Bu bağlamda Türkiye ile Rusya arasındaki en önemli projelerden biri TürkAkım doğal gaz boru hattıdır.

İki ülke arasındaki ticaret hacmi de sürekli olarak artış göstermektedir. Ancak bence Türkiye'nin Rusya'ya ekonomik açıdan bağımlılığı bir ulusal güvenlik sorunu haline gelmiştir. Tarım ürünleri ihracatı ve turizm gelirleri cari açığımızı azaltması açısından çok önemlidir. Ancak iki ülke ilişkilerindeki asimetrik bağımsızlık Rusya'nın lehinedir. Türkiye Rusya'dan doğal kaynak ithalatı gerçekleştirirken Rusya Türkiye'den gıda, tekstil ve makine satın almakta, bu da durum kritik zamanlarda ve siyasi anlaşmazlıklarda Rusya'ya üstünlük sağlamaktadır. Rusya'nın Türkiye'deki yatırımlarının daha stratejik sektörlerde olması da Rusya'nın daha avantajlı olmasına neden olmaktadır.

Türkiye'nin buğday ithalatının yüzde 86'sı, ülkeye gelen turistin yüzde 27'si Rusya ve Ukrayna'dan gerçekleşmektedir. Doğalgazın da yaklaşık üçte birini Rusya'dan sağlıyoruz. O yollar tıkanırsa Türk ekonomisinin çok büyük zarar göreceği açıktır.

Türkiye ile Çin arasındaki ticaret hacmi son yıllarda sürekli olarak artış gösteriyor. Çin Türkiye'nin en büyük ticaret ortaklarından biridir. Ancak bu ticaret büyük ölçüde tek taraflıdır. Dolar olarak ülkemizin Çin'den yaptığı ithalat oraya yaptığı ihracatın on mislidir.

Çin'in Bir Kuşak, Bir Yol girişimi, Türkiye ile Çin arasındaki........

© T24