Diğer

Konuk Yazar

21 Aralık 2025

“Yapay Zekâ patladı mı?” başlıklı bir önceki yazımda, LLM’lerin (Large Language Model) ölçekleme açısından doyuma ulaştığını ifade etmiştim. Dünya üzerindeki neredeyse tüm yazılı içeriklerin bu modellere dâhil edildiğini, dolayısıyla mevcut yapay zekâ sistemlerinin salt veri ve parametre artırımı yoluyla büyüme sınırına dayandığını vurgulamıştım. Sistemsel sınırlamaların yanı sıra, bu yaklaşımın giderek ağırlaşan finansal sorunlar yarattığına da dikkat çekmiştim.

Siber dünyayı dikkatlice incelediğimizde, ChatGPT, DeepSeek, Grok, Gemini gibi tamamen yeni büyük dil modelleri geliştirmekten ziyade, mevcut modellerin farklı mimarilerle yeniden konumlandırıldığını görüyoruz. Çünkü var olan sistemler, bugünkü talebi büyük ölçüde karşılıyor. Bu nedenle yapay zekâ ekosistemi, odağını artık “AI Agent” (Yapay Zekâ Ajanı) olarak adlandırılan yeni bir aşamaya yöneltmiş durumda. (Yazının devamında bu kavramı YZ Ajanı olarak kullanacağım.)

Bu soruya geçmeden önce, LLM’lerin temel özelliklerini kısaca hatırlamakta yarar var.

LLM’ler, insan dilini istatistiksel ve anlamsal örüntüler üzerinden öğrenerek, kendilerine verilen girdilere uygun çıktılar üretir. Bu modeller; bağlamı anlama, metin üretme, özetleme ve sınıflandırma gibi alanlarda son derece yetkindir.

Ancak bu sistemler tepkisel (reaktif) bir yapıya sahiptir. Yani:

Bu nedenle LLM’ler, yüksek bilişsel kapasitelerine rağmen pasif bilgi üreticileri olarak sınırlı bir rol üstlenirler.

Yapay zekâ ajanları: Hedef odaklı ve eylemci sistemler

Yapay Zekâ Ajanları ise hedef odaklı ve eylemcidir. YZ ajanları, LLM’leri merkeze alır; ancak onları daha geniş, dinamik ve işlevsel bir sistemin parçası hâline getirir. Bu noktada yapay zekâ, yalnızca “ne söylenmeli?” sorusuna değil, aynı zamanda “ne yapılmalı?” sorusuna da yanıt verir.

Bir YZ ajanı:

Bu yapı, yapay zekâyı karar alan ve uygulayan bir aktöre dönüştürür. Böylece yapay zekâ, yalnızca bilgi üretiminden çıkarak doğrudan iş yapma aşamasına geçer.

Bir sonraki aşama: Çoklu ajan sistemleri (Multi-Agent Systems)

Bu gelişimin........

© T24