Diğer

T24 Haftalık Yazarı

09 Kasım 2025

Dünya genelinde popülerleşen Dubai çikolatasıyla birlikte Antep fıstığının tüketimi iyiden iyiye arttı ancak, don ve kuraklık nedeniyle Antep fıstığında ciddi bir krizle yüz yüzeyiz. Bu yıl rekoltede çok büyük kayıplar var ve fıstığın fiyatı, geçen yıla oranla yüzde 100 artmış durumda.

Bu krizin, Antep fıstığının en çok tüketildiği sektörler olan; çikolata ve baklavaya nasıl yansıyacağını hep birlikte yaşayarak deneyimleyeceğiz. Antep fıstığı yerine bezelye konulan baklavayı görmüştük. Bu kez, bezelyeli Dubai çikolatasıyla karşılaşmamız da muhtemel.

Hiç abartmıyorum. Zira ülkemizde üretilen Dubai çikolatasında hali hazırda, tağşiş yapıldığını biliyoruz. Nereden mi? Tabii ki Avrupa’daki marketlerde yapılan gıda denetiminin sonuçlarından. Denetimler, Avrupa’ya ihraç edilen bazı Dubai çikolatası markalarında, etikette yazan fıstık yerine başka kuru yemişlerin kullanıldığına işaret ediyor. Çek Cumhuriyeti’ndeki resmi tüketici bilgilendirme platformu, geçtiğimiz aylarda bu yönde bir uyarı yayımladı.

Dubai çikolatasına bir diğer örnek de Almanya’dan. Almanya'da satılan Dubai çikolatalarını analiz eden Kimya ve Veterinerlik Araştırma Ofisi, her üç Dubai çikolatasından birinin çikolata içermediğini, çikolatalara Antep fıstığı yerine daha ucuz olan susam eklendiğini ortaya çıkardı. Uygunsuz bulunan çikolatalar arasında Türkiye menşeli olanlar da var. Stuttgart Kimyasal ve Veterinerlik Araştırma Ofisi’nin(CVUA) yaptığı inceleme ise, Birleşik Arap Emirlikleri menşeli iki Dubai çikolatasının içinde Antep fıstığı yerine renklendiricili meyve konulduğunu gösteriyor.

Dubai çikolatası ile ilgili bir diğer endişe ise, Antep fıstığı kaynaklı kanserojen aflatoksin içerme riski. Almanya’daki marketlerde satılan çikolatalara yönelik analizler, birçok Dubai çikolatası markasının, aflatoksin açısından sınır değeri aştığını ortaya koyuyor. Aflatoksin bir çeşit küf. Ve karaciğerde toksik etkiye yol açıyor. Türkiye’den Avrupa’ya ihraç edilen Antep fıstıklarında da zaman zaman aflatoksin sınır değerlerinin aşıldığı oluyor. Fıstığın tadını kaçıran, sadece tağşiş ve aflatoksin değil.

Antep fıstığında endişe yaratan krize de değinelim... Geçtiğimiz yıl rekor üretimin gerçekleştiği Antep fıstığında bu yıl ağaçlar meyve vermedi. Konuştuğum Şanlıurfa ve Gaziantep’teki fıstık üreticileri, bu durumu, yaşadıkları ağır kuraklık şartlarına bağlıyor. Nisan ayında yaşanan zirai donun da etkisinden bahseden........

© T24