menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Tarihin Meleği nereye bakıyor: Sanatta eleştiri kültürü

19 1
22.10.2025

Diğer

22 Ekim 2025

Walter Benjamin

Alman asıllı İsviçreli ressam Paul Klee’nin 1920 tarihli Angelus Novus’u mono baskı üzerine suluboya tekniği ile yaptığı küçük bir resim. Yeni melek yani çağın meleği anlamına gelen resimde stilize çizilmiş bir melek figürü yer alır. Ancak figüre ruhunu Alman eleştirmen ve filozof Walter Benjamin verir. Benjamin, Tarih Felsefesi Üzerine Tezler adlı denemelerinde “Angelus Novus”u tarihin meleği olarak yorumlar.

Ünlü düşünüre göre Klee’nin Birinci Dünya Savaşı’nın hemen ardından yaptığı resimdeki meleğin yüzü geçmişe, sırtı geleceğe dönüktür. Melek kalmak, insanlığın önüne yığdığı felaketleri düzeltmek ve ölüleri diriltmek ister ancak cennetten esen rüzgarla kanatları havada asılı geleceğe doğru itilir. Bu sırada önündeki yıkıntılar göğe doğru yükselmeye devam eder. Benjamin insanlığın, cennetten esen rüzgâra ‘ilerleme’ adını verdiğini söyler. Bizim ilerleme dediğimiz fırtına onu geleceğe sürüklerken kanatları açık, önündeki yıkıntılara bakmaktadır.

Benjamin “Tarihin Meleği”ni yorumlarken arka planda bilinçli biçimde Talmud efsanesine yaslanır. Klee’nin resmine hayran kalarak 1921'de satın alır ve uzun yıllar yanından ayırmaz. 1933'te Almanya'dan kaçmak zorunda kaldığında, Angelus Novus’u beraberinde götürür. Ta ki Naziler........

© T24