Diğer
Konuk Yazar
10 Haziran 2024
Hayvanlar söyler, hükümdar dinler, hayvanlar konuşur hükümdar susar…
Hükümdar Debşelim saltanatının ihtişamına ve gücünün büyüklüğüne bakarak tebaasını adeta bir oyuncak saymış ve ona en fena muameleyi reva görmüştü. Öyle bir hükümdar olmuştu ki talihi parladıkça parlıyor, şımarıklığı da arttıkça artıyordu.
Onun zamanında Brahman'lardan olan bir filozof yaşıyormuş. Faziletli ve dirayetli bir adammış, bilgisiyle meşhurmuş. Başı sıkışan ona başvurur, ona sorarmış. Adı, Beydeba…
Bir gün kralın yanına girmek için kapısına kadar gider. Kapıdaki mabeyincisine selam vererek:
- "Ben hükümdara bir nasihatte bulunmak isteyen bir adamım!" demiş.
Mabeyinci kralın yanına gider ve şöyle söyler:
- "Kapıda adı Beydeba olan bir Brahman var ki hükümdara bir nasihatte bulunmak istediğini söylüyor."
Kral izin verir, Beydeba huzura gelir. Söze başlamıştır:
- "İnsanın, hayvanlar arasında dört şeyle öne çıkmış olduğunu gördüm. Bu dört şey, dünyada ne varsa hepsini toplamaktadır. Bunlar hikmet, iffet, akıl ve adalettir. İlim, edep (her türlü yanlışlıktan korunmanın yolunu öğrenmek), muhakeme (düşüne düşüne tedbir bulmak) hikmet bölümüne girer. Hilm (hiddet edince nefsine hâkim olmak), sabır, vakar, akıl bölümündedir. Haya (utanma), kerem (cömertlik), sıyanet (kendini kötülüklerden korumak), izzetinefis (nefsini her alçaklıktan üstün yaşatmak), iffet bölümü içindedir. Doğruluk, iyilik, murakabe (kendini kontrol etmek) ve güzel huy adalet bahsine bağlıdır. İşte bütün iyilikler bunlardır ve kötülük bunların zıddıdır.
(….)
Ey hükümdar!
Sen o kudret sahibi babalar ve ataların yerine geçmiş bulunuyorsun ki senden önce saltanatı kurmuş ve sağlamlamış, kaleler ve istihkamlar inşa etmiş, şehirler yapmış, ordular idare etmiş ve bunların bütün hazırlıklarını sağlamış, yıllarca hüküm sürmüş, istedikleri kadar silah ve asker sahibi olmuş ve uzun devirleri düğün ve bayram içinde geçirmiş kimselerdi. Bunlar saltanatın en şanlısına ve iktidarın en sağlamına sahip oldukları halde güzel bir hatıra bırakmaktan, şükran ile anılmaktan, layık olan kimselere iyilik etmekten geri kalmadılar. Sen de en bahtiyar ve talihi parlak hükümdar! Onların sermayesi olan yerine, yurduna, servetine ve saraylarına kondun, bunların........