Çin ve Apple: Simbiyotik bir ilişki |
Diğer
01 Ekim 2025
Size bugün Apple ve Çin arasındaki “tuhaf” bağımlılık ilişkisini anlatmak istiyorum.
Kaynağım yakın zamanda çıkan bir kitap. İsmi “Apple in China” yani “Çin’deki Apple.” Yazarı Financial Times’ın eski muhabirlerinden Patrick McGee.
McGee kitapta özetle Apple’ın Çin’deki üretim operasyonu sayesinde bugünkü gücüne eriştiğini fakat hikâyenin tamamının bu olmadığını söylüyor. McGee’ye göre Çin de teknolojide bu kadar ilerlediyse bunu Apple’a borçlu.
Yani bu iki dev bugün birbirine bağımlı.
1999 yılında ürünlerinin tek bir parçasını bile Çin’de üretmeyen Apple on yıl içinde, yani 2009’a gelindiğinde neredeyse her şeyini Çin’de üretmeye başlıyor.
Altı yıl sonra 2015’e geldiğimizde ise Apple Çin’e yılda 55 milyar dolar yatırım yapar hale geliyor. Üstelik bu rakamın içinde “software” yani yazılım yatırımları yok.
Bugün Apple toplamda 1500 tedarikçiyle çalışıyor ve bunların yüzde 90’ı Çin’de faaliyet gösteren şirketler.
Peki hikâyeyi ilginç kılan şey ne?
Apple’ın çalışma biçimi… Öyle bir sistem kurulmuş ki, Çinli şirketler gerekirse zarar etme pahasına Apple’a kapıları açmayı sürdürüyor.
Çünkü Apple tedarikçilere “sipariş” vermiyor sadece.
Gerekli parçanın tasarımı, en ucuz ama kaliteli şekilde nasıl üretileceği, üretim bandı için hangi teknolojilerin gerektiği gibi detaylar ABD’deki mühendis ordusu tarafından belirleniyor. Sonra bu ordunun bir kısmı uçağa atlayıp Çin’e giderek oradaki tedarikçiyi her anlamda eğitiyor.
Ama her anlamda… İşçiler, patron, mühendisler… Herkes Apple tarafından sıkı bir eğitimden geçiriliyor. Üretim bandı yine Apple mühendisleri gözetiminde kuruluyor. Tüm teknik detaylar bizzat işin başında bulunan bu kadro tarafından belirleniyor.
Hatta bazı durumlarda hukuki destek için Apple avukatları Çinli şirketlere danışmanlık veriyor.
Apple bugüne kadar Çin’de -sıkı durun- 28 milyon kişiyi bizzat eğitime almış!
Sadece şu anda Çin’de kullandığı insan kaynağı -yine sıkı durun- 5 milyon kişi. Bunların 3 milyonu üretimde, 1,8 milyonu ise uygulama geliştirmede çalışıyor.
Yani işin özeti nasıl Çin, Apple’ın parça tedarikçisiyse Apple da Çin’in bir nevi teknoloji, “know how”........