Diğer

Konuk Yazar

18 Aralık 2025

Sosyal medyada bir etiket / hashtag yükseliyor. Birkaç saat içinde “ülkenin gündemi” oluyor. Ertesi gün televizyona, köşe yazılarına, Meclis konuşmalarına sızıyor. Sonra da biz, o dalgayı “toplumun ortak hissi” diye okuyoruz.

Peki ya değilse?

18 Aralık Uluslararası Göçmenler Gününde, göçmenlerin hayatını zorlaştıran koşulları konuşmak kadar, göç üzerine konuşma biçimimizi de tartışmak zorundayız. Çünkü bugün Türkiye’de göç tartışması sadece “ne düşünüyoruz” meselesi değil, “kim konuşuyor, kim susuyor” meselesi.

Göç Araştırmaları Derneği’nin (GAR), Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) Türkiye Ofisi iş birliğiyle yayımladığı “Türkiye’de Göç Karşıtı Söylemin Yükselişi: Bir Sosyal Ağ Analizi” raporu, tam bu sorunun peşine düşüyor. X/Twitter’da yıllar içinde büyüyen dışlayıcı söylemin motorunu inceliyor. Dört etiket üzerinden: “Suriyeliler defolsun”, “Suriyeliler Suriye’ye”, “Ülkemde Suriyeli istemiyorum”, “Suriyeliler geri dönsün”… Çalışmanın sorduğu soru çok net: Göçmen karşıtı söylemler kimler tarafından ve nasıl yayılıyor?

Raporun en kritik tespiti şu: Bu söylem, çoğu zaman sandığımız gibi “tabandan kendiliğinden taşan” bir dalga gibi işlemiyor. Daha çok az sayıda, hiperaktif, politik bağlantıları belirgin aktörler tarafından sürükleniyor. Geniş kitleler ise çoğu zaman söylemin üreticisi değil, izleyicisi.

Bu tespit önemli bir gerçeği hatırlatıyor: Sosyal medyada “yüksek ses” her zaman “yüksek sayıyı” temsil etmeyebilir. Bazen küçük bir çekirdek, büyük bir kalabalık varmış hissi yaratır. Gündemi o çekirdek belirler. Hedefi o çekirdek seçer. Tonu o çekirdek sertleştirir.

Ve sonuçta, biz “toplum böyle” diye genelleme yaparız. Oysa belki de gördüğümüz şey, toplumun tamamı değil, iyi kurulmuş bir dijital kampanya düzenidir.

Rapor, göç karşıtı söylemin zaman içinde bir dönüşüm geçirdiğini söylüyor: Dağınık çıkışlardan, daha örgütlü bir yapıya doğru.

Bu dönüşümde 2021 bir kırılma olarak öne çıkıyor. Zafer Partisi’nin kuruluşunun, söylemi daha “kurumsal” bir taşıyıcıyla güçlendirdiği görülüyor. Burada mesele bir partiyi işaret edip tartışmayı kişiselleştirmek değil. Mesele şu: Göç, siyasetin meşru bir tartışma alanı olabilir. Ama göçmenleri hedefe koyan sloganlar, dijital alanda sistemli biçimde........

© T24