Diğer

22 Aralık 2025

Faiz, kâr payı, kira ve benzeri iratlar GVK m. 75’e göre menkul sermaye iradı olarak tanımlanmaktadır. Bu gelirler arasında ayrım gözetmeksizin geliri elde edenlerin ödeme gücüne göre vergilendirilerek vergide adaletin sağlanması gerekmektedir. Ancak uygulamada vergide adalet ilkesinden uzaklaşıldığı görülmektedir.

Hazine, yurt içi piyasalarda ihraç ettiği hazine bonosu, devlet tahvili ya da sukuk (kira sertifikası) karşılığında bu enstrümanların sahiplerine faiz, kira gibi getiriler sunmaktadır. Ancak bono, tahvil, sukuk gelirlerine yıllardır devam eden yüzde 0 stopaj uygulaması, 19 Aralık 2025 tarihli 10706 sayılı CB Kararıyla 30 Haziran 2026'ya kadar uzatılmış bulunmaktadır.

Oysa Hazine bu enstrüman sahiplerine faiz, kira gibi ödemeler yaparken ve enstrüman sahiplerinin ödeme gücü artarken, herhangi bir gelir vergisi ödenmemesi, vergide adalet ilkesiyle çelişmektedir. Türkiye’de sermaye gelirlerinin vergilendirilmesinde yapısal bir adalet sorunu bulunmaktadır.

Özellikle aynı gelir türüne sahip kişilerin aynı oranda vergilendirilmemesi, yatay adalet ilkesini zedelemektedir. Ayrıca bu gelirlerin ekonomik mahiyeti aynıdır: sermayenin zaman karşılığı elde edilen getiri. Aynı getiri türünde farklı stopaj oranları mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu da olumsuz etkilemektedir.

Hazinece ihraç edilen enstrümanlara uygulanan yüzde 0 stopaj, o tasarruf aracında dolaylı yoldan faiz gelirini arttırmaktadır. Bu durum “Hazine’nin gizli sübvansiyonu" olarak da değerlendirilebilmektedir. Hazine, vergiden vazgeçerek faizi bu enstrüman gelirlerinde düşük tutabilmektedir. Çünkü eğer vergi olsaydı, yatırımcı aynı net getiriyi elde etmek için Hazine’den daha yüksek bir faiz talep edecekti. Ancak yine de Hazine’nin faiz yükü giderek artmaktadır.

Hazine’nin bu enstrümanlarına uygulanan yüzde 0 stopaj, mevduat gibi alternatif tasarruf araçlarında olmadığı için........

© T24