Kemalistler mi, İslamcılar mı daha demokrat?
Diğer
10 Eylül 2025
Türkiye'nin 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü (solda), Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan
Gerek İslamcıların gerek Kürt milliyetçilerinin gerekse romantik liberallerin İsmet İnönü’den pek hatta hiç hazzetmediklerini hepimiz biliyoruz.
Kendisini Atatürk’ten bile daha Kemalist bulurlar.
Cumhuriyet devrimlerini fazla sert uygulamakla ve anti-demokrat olmakla suçlarlar.
Ne var ki devletin kurucusu tek partinin lideri ve devlet başkanı ve o zamanki (1946 yılı) iktidarın tek hakimi olarak, ülkede çok partili sisteme izin veren ve böylece çok partili demokrasiye geçişi sağlayan da kendisidir.
Hatta göstermelik bir parti olmadığı hemen belli olan ve Celal Bayar ve Adnan Menderes gibi hafife alınamayacak siyasi rakiplerinin kurduğu Demokrat Parti’nin kendi elinden iktidarı alma riskine rağmen, devlet imkanlarıyla bu partinin önünü kesmemiştir.
Yeni rakip partinin üst yönetimini hapse attırmamıştır.
Demokrat Parti’nin merkez ve il örgütlerine kayyım atamamıştır.
Nitekim hemen sonraki (1950) seçimlerde bu rakip parti seçimlerden üstün çıkınca iktidarı da olgunlukla ve demokratça teslim etmiştir.
Sonrasındaki gelişmeler (1960 darbesi, idamlar vs.) ayrı hikâye ve bunlarda İnönü’nün etkisi ve dahli de zaten kanıtlanmış değil.
Ama demokrasiye geçişe ve kendi mutlak iktidarının demokratik yollarla değişebilirliğinde rakip partiye tolerans gösterdiği ve önünü açtığı bir gerçektir.
Sezar’ın hakkı........





















Toi Staff
Penny S. Tee
Sabine Sterk
Gideon Levy
John Nosta
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
Daniel Orenstein