Diğer
12 Haziran 2024
Anayasa Mahkemesi (AYM) geçtiğimiz günlerde 2017 yılında yapılan kapsamlı Anayasa değişikliğine uyum için Temmuz 2018’de çıkarılan ve çok kapsamlı düzenlemeler getiren 703 sayılı KHK’nın bazı maddelerini iptal etti.
İptal gerekçesi usulden.
Bir kısmı Anayasa’ya uyum hususu ile ilgisi olmadığından ve bu nedenle KHK’nın yetki kanunu kapsamında olmadığından iptal edildi.
Bir kısmı ise Anayasa’ya göre bu konuların KHK ile düzenlenmesi mümkün olmadığından ve doğrudan kanunla düzenlenmesi gerektiğinden iptal edildi.
İptal edilen maddelerin TBMM tarafından kanunla düzenlenmesi için de 12 ay süre verildi.
Kararda şimdilik esasa girilmedi. Kanunla yapılacak düzenlemeler aynı içerikte çıkarsa, açılacak yeni davada esasa ayrıca girilecek.
İptal edilen düzenlemelerden bir kısmı, anılan KHK ile 2547 sayılı YÖK Kanununda yapılan değişikliklerle ilgili.
Öncelikle YÖK Kanunundaki rektörlerin doğrudan Cumhurbaşkanınca (CB) atanacağına dair hüküm iptal edildi.
Rektör atamaya ilişkin daha önceki düzenleme, rektörlerin üniversite öğretim üyeleri tarafından seçilecek 6 aday arasından YÖK tarafından önerilen 3 adaydan birinin Cumhurbaşkanınca atanması şeklindeydi.
Sonraki düzenleme ise öğretim üyeleri tarafından seçime son vererek, YÖK’ün doğrudan önerdiği 3 adaydan birinin CB tarafından atanması şeklinde değişti.
Sözü edilen ve AYM tarafından iptal edilen düzenleme ise YÖK’ün önerisine de son vererek, CB’nin istediği bir profesörü direkt atayabilmesini öngörüyordu.
AYM, bu hükmü rektör atamanın kamu görevine girme hakkı kapsamında olması ve dolayısıyla KHK ile düzenlenmesi mümkün olmayan bir temel hak ve özgürlük niteliği taşıması nedeniyle iptal etti.
AYM’nin iptal ettiği diğer bir KHK hükmü ise Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından seçilen ve CB tarafından onaylanan YÖK üyelerinin atanma usulünü düzenliyordu.
Burada da ÜAK kontenjanından YÖK üyelerini atama konusunda CB’nin yetkileri genişletiliyor ve güçlendiriliyordu. ÜAK’nin seçtiği üyeler CB tarafından 1 ay içinde onaylanmadığı takdirde ÜAK 15 gün içinde toplanıp yeni üyeler seçmezse, seçim yetkisi otomatik olarak CB’ye geçiyordu.
AYM, haklı olarak bu konuyu yeni Anayasa değişikliğine uyum kapsamında ve dolayısıyla KHK’nın yetki kanunu kapsamında görmeyerek iptal etti.
Basında veya sosyal medyada çıkan bazı yazı ve yorumlarda AYM’nin anılan iptal kararının mevcut rektörlerin atamalarını hukuka aykırı hale getirdiği ve yasal dayanaktan yoksun hale getirdiği savunuluyor.
Bu görüşler hukuken doğru değil.
Öncelikle anılan iptal kararı 12 ay sonra yürürlüğe girecek.
Diğer yandan, söz konusu KHK’dan yaklaşık 2 hafta sonra yürürlüğe konulan ve halen de yürürlükte olan 3 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK) de rektör atama konusunu ayrıca düzenliyor ve aynı şekilde CB’nin istediği profesörü rektör olarak doğrudan atamasına olanak tanıyor.
Diğer bir deyimle rektör atama konusunda CB’ye verilen yetki hem anılan ve iptal edilen KHK’de hem de halen yürürlükteki 3 nolu CBK’de bulunuyor.
Yani bu konuda CB’ye iki farklı düzenleme ile verilen iki ayrı yetki var.
(İptal kararının yürürlüğe girmesi hususu bir yana bırakılsa bile) yetkilerden biri........