Modernlik mi yozlaşma mı? Bir Müslüman neden cadılar bayramı kutlar? |
Bugün adına Cadılar Bayramı denilen tuhaf bir adet Müslüman Türkler arasında yayılıyor. Peki çoğu Osmanlı Hıristiyanlarında dahi kutlanmayan bu tuhaf adetler nasıl oldu da aramızda yayılır oldu ve bunlar nelerdir?
Bugün Ortaçağ Avrupası denilince aklımıza baskıcı yönetimler, yasaklar, taassup sahibi kilise ve despotizm gelir.
Oysa bu uygulamalar yılın 364 günü geçerliydi.
Bir günlüğüne her şeyin mubah sayıldığı karnavallar vardı. Bu karnavallara cadılar bayramı, deliler ve eşekler bayramı gibi isimler verilirdi. Çoğu Pagan kökenli veya eski keltlere kadar uzanan bir geçmişe sahiptir.
Rahipler kilisede körkütük sarhoş olur, avamdan kişiler krallar ve soylularla alay eder, en denî ve ahlak dışı cinsel ilişkiler ki buna zinanın her türlüsü eklenebilir serbest bırakılırdı. Bu karnavalların yegâne amacı halkın baskıdan bunalıp kitlesel isyanlara veya anarşiye meyletmemesiydi.
Karnavallar bittiğinin ertesinde müesses nizam otoritesini tekraren kurar ve karnaval sırasında yaşanan her şey karnaval gününde kalırdı.
Büyük edebiyat eleştirmenleri arasında gösterilen Bakhtin bu karnavalların toplumda gördüğü işlevi şu sözlerle açıklar:
‘Zaman zaman kapaklarını açıp hava almasına olanak tanımazsak şarap fıçıları çatlar. Biz insanlar da pek sağlam yapılmamış fıçılarız ve içimizdeki bilgelik şarabı dindarlık ve Tanrı korkusundan müteşekkil sabit bir fermentasyon halinde kaldığı takdirde çatlarız. Bozulmaması için hava almasına izin vermeliyiz. Belirli günlerde çılgınlığa izin vermemizin nedeni de bu, böylece Tanrı’ya daha büyük bir sevkle hizmet etmeye devam edebiliriz.’
Karnavalların en önemli özelliği; bu etkinlikler izleyicilere sunulan bir gösteri değildir. Karnavalın ya bir parçası olursunuz ya da dışında kalırsınız. Herkesi içine alan bu etkinlik yine herkesi içerisinde eşitler ve kendine has bir dil oluşturur. Yani kral yahut bir rahip de olsanız karnavalın içindeyseniz karnavalın kendi hiyerarşisiz düzenini kabul etmiş olursunuz. Dolayısıyla pantolonu indirilmiş bir rahip ya da yüzüne çamur atılan kral karnavalın içerisinde görülebilir:
“Karnavalesk olmayan sıradan yaşamın yapısı ve düzenini yasalar belirleyen yasalar, yasaklar, kısıtlamalar karnaval boyunca askıya alınır. Askıya alınanların başında hiyerarşik yapı, bu yapıyla bağlantılı korkutup sindirme, hürmet, dindarlık ve adabı muaşeret kuralları gelir...........© SuperHaber