Gaz lambası

Son yıllarda sıkça duyulan ama ne anlama geldiği tam olarak bilinmeden kullanılan kavramlardan biri de gaslighting. Yazılışından da anlaşılacağı gibi İngilizce bir terim.

Gaslighting, bir kişinin karşısındakinin gerçeklik algısını bilinçli olarak bozmasıdır. Sessiz ama etkili bir psikolojik manipülasyon ve güç oyunudur.

Amaç, kişinin kendi aklından, hafızasından ve yargısından şüphe etmesini sağlayarak kontrolü ele almaktır. Bunu yaparken “ben öyle demedim”, “abartıyorsun”, “yanlış hatırlıyorsun” gibi cümlelerle yaşananlar inkar edilir, küçümsenir ve çarpıtılır. Zamanla kişi kendine güvenini kaybeder, sürekli kendini sorgular ve karar almaktan çekinir.

Türkçe’de gaslighting için günlük dile yerleşmiş tek kelimelik bir karşılık yok. En yakın ve doğru karşılıklar algı çarpıtması veya gerçeklik saptırması olabilir. Akademik metinlerde bazen “psikolojik gerçeklik bozma”........

© Sözcü