Bir öğün sadece yemek değildir |
Okul tabldotları aslında bir ülkenin siyaset ve vicdan terzisidir.
Rahmetli amcam İsveç’te süt fabrikasında çalışırdı. Gittiğimde görüp şaşırmıştım. Kapımızın (yani onların) önüne her sabah tap taze 2 süt şişesi bırakılırdı. Sadece bize değil, her eve... Hem de bedava...
Süt, İsveç sosyal mühendislik politikasının bir parçası olarak 1920’lerden itibaren nüfusun beslenme kalitesini iyileştirmek amacıyla devlet eliyle öne çıkarılmıştı.
İsveç Parlamentosu ta 1946’da evrensel ücretsiz okul yemeği ve süt hibesi başlattı. 6-16 yaş arası tüm çocuklara ücretsiz okul yemeği çıkar. Okul yemeklerinde süt, patates, makarna-pirinç, et/balık ve sebze/baklagil desteği standarttır.
Finlandiya da İsveç’i izler. 1948’den beri her çocuk, her okul gününde ücretsiz ve dengeli öğle yemeğine anayasal düzeyde hak sahibidir. Anaokulundan lise sona kadar.
★★★
Japonya buna yaşayan ders adı takmıştır. Çocuklar okulda sebze meyve yetiştirir, yemeği birlikte hazırlama sürecine katılır. Anaokulunda maliyet okul tarafından karşılanır. İlkokulda okul yemeğinin finansörü yerel belediyelerdir. Maliyetin çok küçük kısmı aileler öder. Büyük kısmı kamusal kaynaklardan desteklenir. Tipik bir öğün pilav, et/balık, sebze çorbası, yan yemekler, süt/meyve ya da tatlı içerir. Yemek öncesi çocuklar beyaz önlük ve şapka giyerek yemek servisi yapar, ardından sınıfta birlikte yer, sonra da temizlik ve toplama işlerine katılırlar.
★★★
Güney Kore, 1990’ların sonundan itibaren okul beslenmesini geliştirerek ilkokullarda ücretsiz sıcak yemeği hayata geçirdi. Program, ortaokul ve liseye de genişletildi. Günümüzde ülke çapındaki tüm ilkokullarda ve çoğu orta-lise de ücretsiz okul öğle yemeği sunuluyor. Menüleri; karışık tahıllı pilav, çorba, 2-3 çeşit yan yemek (et, balık veya sebze içeren), kimchi ve tatlı veya........