Tırnak içine almamak olmazdı doğrusu. Akademik kurallara uyma kaygısı taşıdığımızdan değil. Cümlenin kendisi, pek sıradan görünmekle birlikte, ülkemizin siyaset yaşamında uzun süre yer almış bir kişiyi akla getirir hemen. Onun tarafından kim bilir kaç kez yinelendiği için de, hele böyle tırnak içinde yazılınca, hatırlanması yaşı yetenler açısından iyice kolaylaşır.

Buna karşılık, sahibini de çeşitli mimik ve jestlerle birlikte bu cümleyi söyleyişini de hatırlamak, yaşları otuza yaklaşmamış olan yurttaşlarımız için çok güç olabilir. Bu yüzden adını belirtmekte yarar var. Bizdeki demokrasinin en çok gelip giden politikacısı olarak bilinen Süleyman Demirel’dir bu sözün sahibi. Sahibi demekle ilk sahibi demiş olmuyorum, ilk sahibinin kim olduğunu bilmek kolay mı, en çok söyleyeni, bu anlamda, ün kazandıranı demek istiyorum.

Ancak, bu sözün Demirel’in öne çıkarmak istediğini varsayabileceğimiz olumlu anlamının dışında, tersinden bakılarak anlaşılmasının çok daha öğretici olacağı kanısındayım.

Şöyle başlayabiliriz: Burada aranıp bulunmasından söz edilen, demokrasinin içindeki iki sözcükten biri olan “demos”un, halkın diyebiliriz, sorunlarını ortadan kaldırmak için değil, onları gizlemek, örtbas etmek, anlaşılabilirliğini güçleştirmek, olmadı, yerine başka sorunları koymak amacıyla bulunabilecek çarelerdir; başka sözcüklerle anlatılırsa, araçlar, yollar, yöntemlerdir.

Aslında, yeri geldiğinde kullanmak için olsun Demirel’in böyle bir anlamı hiç aklında bulundurmadığı ileri sürülemez. Ama onun aklından neler geçirmiş olabileceğini tahmin uğraşını bir yana bırakıp devam edelim.

Varsayalım ki, aranan gerçekten çaredir. O zaman da bunun neyin çaresi olduğunu sormak gerekecektir. Demokrasi sözcüğünün anayurdu olan antik Yunan’da demos denilince her zaman ve her yerde aynı halk anlaşılmamıştır. Bununla birlikte, bir tür ortalama alınırsa, halkın bütün haklara sahip kesimini, bir bakıma asıl halkı, özgür, erkek yurttaşların oluşturduğu söylenebilir. Bu durumda, dışarıdan gelmiş ve yurttaş olmayan kişilerle kadınlar ve köleler, erkek yurttaşların sahip olduğu siyasi haklardan yoksun olmuşlardır. Bir başka anlatımla, demokrasinin yürürlükte olduğu topraklarda yaşayan........

© soL