Trump Afganistan’a dönebilecek mi? |
Trump geçen hafta bu kez Panama Kanalı ve Grönland’dan sonra Afganistan’daki Bagram Askeri Üssünü geri isteyerek tekrar şaşırttı.
Ama şaşırmamız Trump’ın açık bir emperyalist histeri ile haritadaki bir yeri tüm yerleşik düzen kurallarından bağımsız olarak istemesi değil. Şaşırmamızın nedeni ABD’nin Afganistan’a dönmesinin çok zor olması.
2001’deki İkiz Kuleler kışkırtmasından sonra ABD çok stratejik bir yerde duran Afganistan’ı işgal etmişti. Bu esnada daha önce Sovyetler Birliği tarafından kullanılan Kabil’in kuzey doğusundaki Bagram Üssünü de ele geçirdiler ve bu çok büyük askeri üssü 2021’deki rezilleşen geri çekilişlerine kadar kullandılar.
İşgalin 20 yılında ABD Afgan halkını mahvetti, halk için en küçük yararlı bir şeye imza atmadı. Gerisinde uyuşturucu üretimi ve ticaretine bulaşmış, her yanıyla çürümüş bir ülke ve ABD tarafından zalimce bombalanan köyler bıraktı.
Mücadele bir ölçüde sadeleşti ve Taliban önderliğindeki gerilla hareketi ABD’ye bedeller ödetti. Yüz milyar dolardan fazla para harcayan ABD gömüldüğü bataklıktan 2021 yazında Vietnam yenilgisinden sonra en hazin görüntüleri sergileyerek adeta kaçtı.
Bu köşede çok işlediğimiz açmazlar nedeniyle bu çekilişte işgalin ABD ekonomisine büyük bir yük getirmesinin yanı sıra en stratejik nokta olarak kabul ettikleri Tayvan Boğazı’na odaklanma isteklerinin de rol oynadığı söyleniyor.
Ancak ABD sadece Afganistan’da değil, bütün Orta Asya’da kaybetti ve Kırgızistan’daki Manas Üssü gibi askeri üslerini boşaltmak zorunda kaldı. Orta Asya Çin’in liderliğinde bir güvenlik örgütü olan Şangay İşbirliği Örgütü tarafından ABD askerlerinden........