Stefan Zweig günümüzden 82 yıl kadar önce eşiyle birlikte intihar etti.
Bu yazıda Zweig ister o dönemde, ister günümüzde “Nasıl kurtulur”a bakacağız.
Zweig zengin bir burjuva ailenin çocuğuydu. 1881’de burjuva ideolojilerini yaldızlı kağıtlara sararak sunma yeteneği kazanan Viyana’da doğdu, büyüdü.
Büyük bir edebiyat yeteneğini çalışkanlığı ile birleştirdi. Günümüzde halen bir edebiyatsever veya tarihçi onun eserlerini, özellikle biyografilerini okumadan yapamaz.
Hümanistti, Avrupa’nın medeniyetin merkezi olduğuna ve kültürel çalışmalarla sürekli olarak ilerleyerek barış içinde bir birleşik Avrupa’nın doğacağına inanıyordu.
Faşistler 1933’de Almanya’da iktidara gelip evi Naziler tarafından basılınca ülkesini terk etti. Kitapları Almanya’da meydanlarda yakıldı. Mozart’ı, Beethoven’i, Goethe’yi, Schiller’i yetiştiren Avrupa’nın kitleleri gaz odalarına gönderdiğini görünce bütün dünyası yıkıldı.
Brezilya’da 22 Şubat 1942’de eşiyle birlikte yaşadığı çöküntü sonrası canına kıymayı tercih etti. Bir yıl daha bekleseydi, Kızıl Ordu’nun faşistleri nasıl tepelediğini görecekti. Sovyetler Birliği’ni ziyaret etmişti savaştan önce, ama pek bir şey anlamadığı ziyaret notlarına bakılınca fark ediliyor.
Yaşamının son döneminde Stefan Zweig ve eşi Lotte Altmann fotoğrafta görülüyor.
Verdiği eserlere ve motivasyonuna bakınca gerçekten hümanizme inandığı anlaşılıyor. O zaman onu kurtaramadık, şimdi yaşasaydı kurtarabilir miydik, bakalım bir kez.
Bugün Zweig’ın ölümünden 82 yıl sonra Birinci Dünya Savaşını andıracak şekilde Avrupa’da bir cephe savaşı sürüyor. Aşağıdaki haritada uzunluğu bin km civarındaki iki tarafında üniforma giydirilmiş emekçilerin birbirini öldürdüğü cephe hattı görülebilir.
Ukrayna ve Rusya arasında yaklaşık 1000 km........