Pazardan Çekilen Kadın, Sessizleşen Şehir |
Geçen hafta benim de içinde bulunduğum Kadın Dostu Kent Platformu’nda paylaşılan, Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Prof. Dr. Cevdet Yılmaz’ın tespiti, dikkatleri bir kez daha üzerine çekti: “Para şehir dışına çıkıyor.” Bu uyarı yerinde bir ekonomik gerçeğe işaret ediyor; zira kadınların semt pazarlarından çekilip büyük zincir marketlere yönelmesi, yerel esnafta kalması gereken paranın o kentin döngüsünden çıkarak global sermayenin merkez kasalarına akması anlamına geliyor. Ancak mesele sadece bir muhasebe defterindeki eksik değil; bu ekonomik sızı, aynı zamanda Pazardan çekilen kadınla birlikte, mahalleler arası yüz yüze iletişimin azalması, küçük üreticinin desteğini kaybetmesi ve kadınlar arası o görünmez bilgi ve dayanışma ağının incelmesidir.
Semt pazarları, market raflarının soğuk ve anonim düzenine inat, kadın dayanışmasının, yerel üretimin ve ev içi yükten kısa süreliğine sıyrılmanın görünmez laboratuvarlarıdır. Kadın pazardan çekildiğinde, onunla birlikte mahalle hafızası da sessizleşir. Kadın üreticinin aracısız kazancı azalır, kadın kooperatifleri nefessiz kalır.
Bugün pazarlar ne........