Sevgili okurlarım, sizlere bu hafta çoğumuzun aşina olduğu bir isimden bahsedeceğim. Çoğumuz diyorum çünkü Pierre Loti’yi duymayan yok gibidir; özellikle de romantik yanlarını.
Çoğunuz her ne kadar bu ismi aşklarıyla ve nihayetinde İstanbul da bir tepe adı olarak bilseniz de, ‘insan’ Pierre Loti’yi sizlere bilinebilen gerçekleriyle anlatmak isterim.
Pierre Loti, 1850 yılında Fransa’nın Rochefort kentinde Protestan bir ailenin en küçük çocuğu olarak doğdu. Asıl adı Louis Marie Julien’dir. Loti ismi, 1867 yılında yaptığı Okyanusya seferi sırasında Tahitili yerliler tarafından verilmiştir. Loti’nin kelime anlamı, egzotik iklimlerde yetişen çiçektir.
1867 yılında denizcilik okuluna giren Loti, 1869’a gelindiğinde eğitim gemisinde göreve başlamıştır.
Denizlerdeki deneyim ve başarısı, keşfetmeye dönük olması yazılarına çokça yansımıştır. Bu da Pierre Loti’nin başarılı bir yazar olma yolunda ilk adımlarını gerçekleştirmiştir. 1870 yılında gemisinin İzmir’e uğramasıyla Türkleri tanımış ve bu tanışıklıktan sonra sık sık Türkiye’ye gelip gitmeye başlamıştır. İstanbul hayranlığıyla tanınan Fransız asıllı yazar, kendisini Türk dostu olarak tanımlamıştır. Yazdığı metinlerde de buna yer verip, Batı’nın Türk toplumu üzerinde kurduğu politikaları eleştirmiştir.

1876 yılında görevli subay olarak ilk defa İstanbul’a gelen Loti, kendi yazdığı gerekçeye bakılırsa Osmanlı yaşam biçiminden etkilenmiş ve 16 ay burada kalmıştır.
Aziyade adlı romanına adını veren kadınla burada tanışmış, İstanbul’da bulunduğu zamanlarda da Eyüpsultan’da yaşamıştır. İstanbul hayranı olan Loti, Türkiye’ye derin bir sevgi beslediğini yazılarında dile getirmiştir.
1913 yılında yazdığı La Turquie Agonisante (Can Çekişen Türkiye ) kitabıyla Batı politikalarını eleştiren Loti, aynı yıl devlet konuğu olarak Türkiye’ye davet edilmiş, Sultan Reşad tarafından bizzat ağırlanmıştır. Balkan Savaşlarında, 1.Dünya Savaşında ve sonrasında Anadolu işgalinde Avrupa’ya karşı hep Türkleri........

© Samimi Haber