Tufanlar, yolculuklar, dağılan diller, kabileler, kavimler, savaşlar, mücadeleler, Tanrısal güç bahşedilenler, her birine anlam yüklenen bitkiler, hayvanlar ve nice tatlar… İnsanın var oluşuna dek uzanıyor mitlerin öyküleri de. Kavram kargaşasından sıklıkla bahsettiğimiz şu günlerde bir eğlence çeşidi olarak değil, tarihi anlamak, geçmişi anlamlandırmak ve hatta köklere geri dönebilmek amacıyla karşılaştırmalı olarak okunmalı mitoloji.

Son zamanlarda takip ettiğim oldukça başarılı bir genç var; ismi Bartu Bölükbaşı. İllüstratör ve çizgi roman sanatçısı Bölükbaşı, karakterlerine getirdiği yorumlar ve karşılaştırmalı analizleri ile uluslararası arenada çoktan yerini aldı. Dünya mitolojileri ile karşılaştırmalı olarak incelediği ve kendi yorumuyla görsel olarak betimlediği Türk Mitoloji Atlası isimli eseri, Wayfarer: Nomadic Realms isimli masaüstü rol yapma oyunu olan DND 5’e tabanlı FRP sistemine uyarlandı. Dolayısıyla Türk mitolojik kahramanlarının görüntüsü ve güçleri de değişti. Bir vuruşta koca Bizans ordusunu deviren Tarkanlardan, bir sıçrayışta koskoca kalenin bayrak direğine kadar varabilen Battal Gazi’nin oğlundan dünya çapında daha kabul gören ve gerçeğe daha yakın figürler yeni kuşağın hafızasını oluşturmaya başladı.

Türk mitolojisini bir yandan takip ederken diğer yandan da Mezopotamya’nın, dolayısıyla İbranilerin mitlerine de yeniden göz atmaya başladım.

Robert Graves’in, The Greek Myths’inin (Yunan Mitleri) ardından Macaristan doğumlu Yahudi tarihçi ve antropolog Raphael Patai ile yazdığı İbrani Mitleri: Tekvin-Yaratılış Kitabı’nın ilk baskısı 1964 yılını işaret etmesine rağmen kült olma özelliğini hâlâ koruyor. Kitapta İbrani mitlerinin Ege ve Mezopotamya mitleriyle de ilişkilendirilip karşılaştırmalı bir çerçeve sunulmasının yanında mitlerin farklı toplumlarda nasıl yer aldığı ve evrenselliği vurgulanıyor.........

© Şalom