Nail Yılmaz

Ruhun zâtı, sıfatları ve mahiyeti-4

10- Daha geniş mânada, zatı ve sıfatları ile birlikte ruh ve ruhanîyat tarifleri:

Giriş kısmında da belirtildiği gibi, ruh ve ruhanîyat gibi gaybî varlıklar, cismanî duygularımızla hissedilemediği için mahiyetlerini tam olarak idrak edemeyiz. Bu bölümde ruhun zâtı ile birlikte bir nevi sıfatları olan bazı özelliklerini müzakere ederek ruhun mahiyeti hakkında kısmen de olsa bir kanaat edinmeğe çalışacağız.

İslam âlimleri ruh ile ilgili en genel tarifin; “Ruh, kalp ve sır, bir hakikatin çeşitli görüntüleri” olduğunu söylemişlerdir.[1] Bununla beraber R. Nur Külliyatında ruh ile ilgili yapılan tariflerden, ruhun sultan gibi en geniş ve küllî bir mahiyeti olduğu, diğer latife ve hissiyatlarını ise ruhun, farklı sıfatları olduğu anlaşılmaktadır.

“İnsanın en kıymetli ve üstünde titrediği malı, onun ruhudur. Onu zayi' olmaktan ve fenadan ve başıboşluktan muhafaza etmek”[2] ister.

Buna göre madem insanın en kıymetli malı ruhudur ve o malını korumak için üstünde titriyor. O zaman o en kıymetli varlığı korumanın en birinci şartı onu tanımaktan ve bilmekten geçiyor. Risale-i Nur Külliyatında ruhun zâtı, mahiyeti ve özellikleri ile ilgili yüzlerce farklı tanımlamalar var. Bu bölümde bunların bir kısmını ya aynen veya özetle nakledeceğiz:

-Âlem-i emirden gelmesi ve bâki bir kanun olması: “Ruh, zîhayat, zîşuur, nuranî, vücud-u haricî giydirilmiş, câmi', hakikatdar, külliyet kesbetmeğe müstaid bir kanun-u emrîdir.” [3]

- Diğer kanunlardan farkı: Ruhun diğer cansız olan emrî kanunlardan (fizikî kanunlardan) farkı; ruhun zîhayat, zîşuur ve vücud-u haricî giydirilmiş olmasıdır. Diğer fizikî kanunlar cansız, şuursuz ve vücud-u haricîleri yoktur. “Ruh da başından şuuru indirse, yine lâyemut bir kanun olur.”[4]

-Ruh ve ruhanîlerin, madde ile mukayyed yarım nuranî varlıklar olması: “Ruh ve ruhanî varlıkların vücudları ecsam-ı nuraniye oldukları için, madde ile mukayyed nim-nuranî masnulardır. [5]

-Mülken ve melekûten yaratılışı vasıtasız ve sebepsiz olması: Hayat ve nur ve vücud gibi, ruhun da iki vechi şeffaf ve güzel olduğundan........

© Risale Haber