İlim ve Hikmetle Dine Hizmette Bazı Kriterler[1]
Değerli kardeşim,
Bu konuya dair çok sayıda kriterler ve prensipler belirlenebilir. Fakat özün özü mahiyetinde veciz bir yazı kaleme alınacaksa şu şekilde ilmin 7 mertebesi gibi 7 temel madde sıralanabilir.
Birinci olarak "Kim bilgisi olmadığı halde Kur’an’la ilgili söz söylerse/Kur’an’ı tefsir ederse, ateşteki/cehennemdeki yerine hazırlansın.”[2] hadisine dayanarak diyebiliriz ki, herhangi bir sahada beşerî birikim, Kur'an ve vahiylerin söyledikleri, hadisler, sahabe sözleri ve ihlaslı ulemanın beyanlarını bilmeden kalem ele alınırsa yazar açısından sergilenecek emek ve okuyucu açısından da bu şekilde yarım ilimle yazılmış eserleri de okumak maalesef hem yazan için hem okuyan için vakit zayiatı ve yüzeyde gezme olacaktır.
İkinci olarak "Siz takvalı olursanız Allah size öğretir” (Bakara suresi, 282) âyeti “Bildiklerinizle amel ederseniz Allah size bilmediğinizi öğretir "[3] hadisinin ışığıyla dersek, ilimde kısa zamanda yol almanın, derinleşme ve küllileşmenin yolu ibadetten ve ilmi sindirmekten geçer. İnsan, ömür boyu ve hatta ebedî hayatta da ilim elde etme yolcusudur. İnsanın ömür boyu günde “5 vakit namaz” ile mükellef kılınması, insanın ilim yolculuğu ile namaz arasında bir korelatif ilişki olduğuna ima ediyor. Namaz, ilmi sindirten manevi bir metabozlimadır, tespitini yapabiliyoruz. İlmi sindirmede tebliğ, zikir, aşk, cihad v.s. başka araçlar da bulunmaktadır.
Üçüncü olarak “Besmele”nin başındaki “Ba” harfinin hem “ile” hem “için” manasını da içermesi, her yapılan hayrın Allah için yapıldığının ilanı ve Allah'ın askeri olduğunun parolası hükmünde her işin başında çekilmesinin karinesiyle diyebiliriz ki, ihlas ile kalemi eline almak lazımdır. Yani
*Din gayreti,
*Vahye Allah'ın istediği tarzda muhatap olabilme iştiyakı,
*Kendi imanını kurtarma endişesi ve
*Başkalarının imanlarını muhafaza niyeti olursa
Böyle bir yazı ve sohbet hem kişinin kendisini terbiye eder, hem muhataplarının kalb ve ruhlarına nüfuz eder, hem nefis ve benliklerine sirayet eder. Fakat vahyin tezgâhına aklını teslim şarttır. Aksi takdirde âyetleri dengesiz aklıyla yontmuş olur. Bu ise dine hizmet ediyorum derken, dinsizlere destek hükmüne geçebilir. Bir ilim ve hikmet ehli,........