Eskiden her hafta Cuma hutbesi hazırlamakta üşenen imamın birisi, hazır hutbelerin bulunduğu kitabını minberde daima bulundurur, cumadan cumaya eline alır, o günkü hutbeyi okur, arasına imleci bırakır, bir dahaki Cuma minbere hutbe okumaya çıktığında imlecin bulunduğu yerden diğer hutbeyi okurmuş.

Hocanın bu üşengeçliğinin farkına varan cemaatten birisi bir Cuma günü erkenden camiye gelerek hocanın hutbe kitabının yerine o kitaba benzeyen bir yemek kitabı bırakır.

Minbere çıkan imam, dua faslından sonra elini uzatarak kitabı alır ve imlecin bulunduğu yeri açarak: Gelelim kuru fasulyenin faydalarına, diye okumaya başlar…

Daha sonraları bu ifade halk arasında birbiri ile bağlantısız ifadeler için kullanır olmuştur. Eski dönemlerde imamları en fazla meşgul eden, onları sıkıntıya sokan sorumluluklarından birisi de Cuma hutbesini hazırlamak olmaktaydı. İmamlar tekrara düşmeden her hafta farklı konularda hutbe hazırlamak zorunda kalıyor, bazısı bu işi severek yaparken bazıları da piyasada satılmakta olan hutbe kitaplarından faydalanıyordu. Günümüzde ise Diyanet İşleri Başkanlığı hazır Cuma hutbesi göndererek imamları bu sıkıntıdan kurtarmış gibi gözüküyor.

Hitabet, hutbe türü sözlü kültürün çok önemli araçlarından birisi olmuştur. Düz yazının gelişmediği dönemlerde şairler ve hatipler bir toplumun en önemli kişileri olmaktaydı. Şairler şiirleriyle; hatipler ise konuşmaları ile halka öncülük etmekteydiler.

Cahiliye Arap toplumunda çok gelişmiş olan hitabet sanatı........

© Pusula Gazetesi