Nog geen week geleden werd een schilderij uit 1976 met daarop zes sigaar rokende mannen verwijderd uit het academiegebouw van de Universiteit Leiden. Een promovenda én een decaan hadden zich via Twitter over het kunstwerk beklaagd. De vrouwen voelden zich niet prettig bij het ‘door mannen gedomineerde’ portret. Eén van hen keurde het bovendien af dat het voormalige universiteitsbestuur rookte. Er ontstond zóveel ophef dat het schilderij inmiddels weer op zijn oude plek hangt.

In de tussentijd heeft de Technische Universiteit Eindhoven maar liefst vijf schilderijen verwijderd. Hier stonden wél vrouwen op, maar een aantal studenten nam aanstoot aan de manier waarop die zijn afgebeeld: ze hebben diepe decolletés, terwijl de mannen gehuld zijn in toga. De studenten in kwestie deden hun beklag middels een anonieme brief in de ‘social safety ideeënbus’. Naar eigen zeggen konden ze zich niet thuis voelen in een dergelijke, vijandige omgeving.

Deze voorbeelden passen perfect binnen de woketrend, die een aantal jaar geleden vanuit Amerika overwaaide naar ons eigen, kleine kikkerlandje. De website Encyclo.nl geeft de volgende definitie voor woke: ‘alert op mogelijke maatschappelijke misstanden, zoals racisme en discriminatie’. Super! Ik probeer ook alert te zijn op maatschappelijke misstanden en waar ik kan strijd ik tegen racisme en discriminatie. Toch heb ik het idee dat woke soms een beetje doorslaat.

Ik begrijp die verontwaardiging over schilderijen uit de vorige eeuw oprecht niet. Belangrijke functies werden toen vervuld door oudere, witte mannen. Dat wás gewoon zo. Gelukkig is er sindsdien veel veranderd en bekleden meer vrouwen hoge ambten. We moeten ook vandaag de dag zeker aandacht blijven besteden aan de loonkloof tussen man en vrouw en het diversiteitsbeleid, maar waarom moeten die mannen uit 1976 daarvoor gecanceld worden? Hetzelfde geldt voor de decolletés en het roken. De aanhangers van woke vinden zichzelf zeer vooruitstrevend. Hoezo ageren ze dan tegen een beetje huid of een sigaartje?

Begrijp me niet verkeerd. Ik vind bepaalde dingen die de wokebeweging heeft bereikt belangrijk. Ik steun Black Lives Matter en #MeToo. Ook lijkt het me prima dat de NS passagiers tegenwoordig verwelkomt met de woorden ‘Beste reizigers’ in plaats van ‘Beste dames en heren’. Maar je kunt ook te ver gaan. Zo schijn je tegenwoordig ‘mensen die menstrueren’ te moeten zeggen, in plaats van ‘vrouwen die menstrueren’. Noem me een transfoob, maar waar sláát dat op?

Steeds vaker vraag ik me af of ik zelf nog wel progressief ben. Als dat betekent dat je intolerant moet zijn tegenover anderen om je eigen gelijk te halen en allerlei mensen moet cancelen, ben ik dat niet. Dit zorgt voor een dilemma, want rechts ben ik overduidelijk ook niet. Dus waarom kunnen wij ‘progressievelingen’ niet gewoon gezamenlijk strijden tegen discriminatie, racisme en seksisme zonder meteen te vervallen in preuts of radicaal geschreeuw?

Natascha van Weezel (1986) is journalist. Elke maandag schrijft ze een column voor Het Parool.

Reageren? natascha@parool.nl.