Arda Tunca Yazdı…’Fed Faizi, Enflasyon ve İşsizlik Arasında Sıkışırken’ |
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararlarını belirleyen Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC), haftaya kritik bir toplantı ile giriyor. Piyasaların ezici çoğunluğu, üst üste üçüncü kez 25 baz puanlık bir faiz indirimi bekliyor. Bu adım gerçekleşirse, federal fonlama faizi üç yılı aşkın bir sürenin en düşük seviyesine inecek.
Görünürde teknik olan bu kararın arka planında, sert bir iktisadi tartışma yatıyor: Enflasyon mu öncelik olmalı, yoksa zayıflayan işgücü piyasası mı?
ABD İşgücü İstatistikleri Bürosu’na (BLS) göre, Eylül ayında tarım dışı istihdam artışı yalnızca 119 bin kişi oldu. Nisan ayından bu yana istihdam artışı neredeyse durma noktasında. İşsizlik oranı %4,4 seviyesinde. İstihdam artışı sağlık, sosyal hizmetler ve yeme–içme sektörlerinde yoğunlaştı. Taşımacılık, lojistik ve federal kamu istihdamında ise kayıplar yaşandı.
Bu tabloya özel sektör verileri de eşlik ediyor. Son haftalarda özel şirketlerin yayımladığı istihdam göstergeleri, ABD’de işe alımların belirgin biçimde yavaşladığını ortaya koyuyor. ADP verilerine göre, Kasım ayında özel sektör istihdamı 32 bin kişi azaldı. Bu, 2023’ten bu yana görülen en sert aylık daralma. Bu veri kritik. Zira, Fed’in resmi BLS verilerinden önce özel sektördeki eğilimi çok daha erken yakalayabiliyor. Üretken sektörlerdeki çözülme geçici değil, “yapısal bir soğuma” niteliği taşıyor.
Enflasyon Dirençli, Ama Talep Artık Güçlü Değil
ABD’de enflasyon, 2021 baharından bu yana Fed’in yüzde 2’lik hedefinin üzerinde seyrediyor. Buna karşılık, klasik talep kaynaklı enflasyon dinamiği artık belirgin değil. Faizler yüksek, konut piyasası baskı altında, kredi büyümesi zayıf. Buna rağmen fiyatlar yapışkan.
Enflasyonun esas olarak arz kaynaklı, jeopolitik ve şirketlerin fiyatlama gücüyle belirlenen bir........