Tüm Türkiye'nin Yakından Takip Ettiği Dava! Eylem Tok ve oğlu T.C., ABD'de de yemek siparişlerini yabancı bir isimle veriyordu. Siparişi getiren Türk bir kurye, kapıda yüz yüze geldiği Eylem Tok'u tanıyınca anne ve oğlunu polise ihbar edip yakalattı.
Boston Polisi, 14 Haziran sabahı saat 09.30'da (Türkiye saati ile 16.30) Eylem Tok ve T.C.’nin yaşadığı yere operasyon düzenledi. Zanlılar herhangi bir direniş göstermeden gözaltına alındı. Tok'un oğlu operasyon sırasında paniklese de annesi onu sakinleştirdi.
Gözaltı sırasında Eylem Tok çeşitli telefon görüşmeleri yaptı. Evde bulunan 5000 dolar ise tutanak altına alındı. Zanlılar polis merkezine götürülürken ABD'li avukatlar da kısa sürede polis merkezine ulaştı.
Eylem Tok, Boston’da hakim karşısına çıktı. Tutukluluk halinin devamına karar verildi ve bir sonraki duruşma 27 Haziran'da yapılacak.
Tüm davanın detaylarını ve iade sürecini daha önce Avrupa’da suçlu iadesi dosyalarında uzun yıllar çalışmış, kariyerini Amerika’da sürdüren hukukçu İbrahim Duman ile konuştuk…
Röportaj: Anıl Sural
Fotoğraf: Rona Doğan
Öncelikle ilk sorum suçlu iadesinin hukuki dayanağı nedir ve iade süreci hangi kriterlere göre belirlenir?
Öncelikle acılı ailesine başsağlığı dilemek istiyorum. Murat için Allah’tan rahmet, ailesi ve sevenleri için sabırlar diliyorum…
Suçlu iadesinin hukuki dayanağı ve süreci, ülkeler arasındaki ikili anlaşmalara ve uluslararası sözleşmelere dayanmaktadır. İade istemine konu olan suçun her iki ülke yasalarında da suç olarak Kabul edilmesi gerekir. Siyasi suçlar genellikle iade kapsamı dışında tutulur. Suçlunun iade edileceği ülkede adil yargılanma hakkının korunup korunmayacağı da iade süreciyle alakalı kritik değerlendirmelerden biridir.
Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında ikili bir anlaşmandan bize bahsedebilir misiniz İbrahim Bey?
Suçlu iadesine ilişkin Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında bu zamana kadar toplamda iki anlaşma imzalandı. Bunlardan ilki 1923 yılında Lozan’da imzalanmış olan ‘İadei Mucrimin Muahedenamesi’. Güncelliğini koruyan son anlaşma ise 1979 yılında Amerikan Başkanı Carter ve Ecevit hükümeti arasında Ankara’da imzalanan ‘ Suçluların geri verilmesi ve cezai konularda karşılıklı yardım anlaşması. Son yapılan anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte Lozan’da imzalanmış olan anlaşma yürürlükten kalkmıştır.
Eylem Tok ve oğlunun iade süreci nasıl başladı ve ABD makamlarının bu konudaki yanıtları neler oldu?
Acı olayın ardından, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından her iki kişi hakkında yakalama kararı çıkarıldı. Ancak, bu karar çıkarılmadan önce Tok ve oğlu Türkiye'den ayrılmıştı. Mısır üzerinden ABD'ye kaçtıkları belirlendikten sonra, Türk makamları İnterpol aracılığıyla kırmızı bülten çıkardı. Kırmızı bülten,........