Emlak vergisi, milyonlarca mükellefi doğrudan ilgilendiren ve devlet bütçesi açısından sağlam bir tahsilat kaynağı oluşturan vergilerin başında gelmektedir. Vergiye esas matrah, arsa ve arazi rayiç bedeli ile bina inşaat maliyet bedeli üzerinden hesaplanmaktadır. Takdir komisyonları tarafından belirlenen bu değerler, her yıl yeniden değerleme oranlarının yarısı tutarında artırmak suretiyle vergi hesaplanmaktadır.

DAVA TSUNAMİSİ

Son dönemde belirlenen değerlerin piyasa fiyatlarını aşması ciddi tartışmalara yol açmıştır. Aynı cadde ile yan sokak arasında dahi on kata varan farklılıklar görülmüş; adeta emlak vergisi değil, piyango bileti çekilmiş gibi bir tablo ortaya çıkmıştır. Resmî veriler açıklanmasa da açılan dava sayısının 100 bini geçtiği ifade edilmektedir.

Üstelik bu davalar zincirleme etki yaratmaktadır: Bir cadde veya sokak ile parselde tek bir kişi dava açıp kazanırsa, bu karar diğer mükellefler için de emsal teşkil etmektedir. Sosyal medya üzerinden ortak hesaplar kullanan site ve mahalle sakinleri bu yolu kitlesel şekilde kullanmaktadır. Dolayısıyla milyonlarca mükellef, dolaylı biçimde devletle davalı konumuna gelmiştir.

HUKUKİ ÇERÇEVE: PİYASA RAYİCİ

Takdir komisyonları kanunî yetkileri çerçevesinde asgari birim değerleri tespit eder; mükellefler ise bu asgari tespitlerin altında olmamak şartıyla, piyasa rayicine uygun olarak daha yüksek değerleri beyan edebilirler. Buradaki kritik nokta, takdir edilen değerlerin piyasa rayicini aşıp aşmadığıdır. Yani mesele, yalnızca fahiş artışların varlığı değildir; hukuki olarak asıl belirleyici husus, artışın piyasa gerçekleriyle örtüşüp örtüşmediğidir. Eğer piyasa değerinin üzerinde rakamlar belirlenmişse, yapılan itirazlar haklıdır ve hukuka aykırılık söz konusudur. Buna karşılık, yüksek artış olsa dahi eğer belirlenen değer piyasa rayicini yansıtıyorsa bu durum hukuka uygundur.

Nitekim Emlak Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi de açıktır: Vergi değerlerinin takdirinde, taşınmazın........

© OdaTV