Hakkınızı ararken kaçırmayın... Adeta tuzağa dönüştü |
İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda (İYUK) hak arama yollarını düzenleyen iki kritik madde var: 10 ve 11’inci maddeler. Bir önceki yazıda 10. maddeyi ele almıştım: Henüz ortada dava konusu olacak bir işlem yokken, idarenin sessizliği karşısında vatandaşa yol açan, konuyu yargıya taşımasını sağlayan bir düzenlemeydi. Bugün ise 11’nci maddeyi yazacağım.
Başlığı “Üst makamlara başvurma” 11’inci madde artık işlem yapılmış bir durumda devreye giriyor. Yani vatandaşın elinde dava konusu edebileceği bir idari işlem var. Normalde bu işleme karşı süresi içinde dava açmak gerekiyor. Ancak 11’inci madde, vatandaşa bir alternatif sunuyor: Dava açmak yerine veya dava açmadan önce üst makama, üst makam yoksa işlemi tesis eden makama başvurabilir. Böylece dava açma süresi durur, idareye hatayı düzeltme imkanı tanınır. Ne var ki, bu düzenlemenin sağladığı “idareden çözüm sistemi” uygulamada çoğu kez bir tuzağa dönüşmekte; zira sürelerin yanlış hesaplanması veya başvuru/dava açma yolunun karıştırılması nedeniyle vatandaşın dava açma hakkını kaybettiğine dair yaygın örnekler mevcuttur.
UYGULAMADA 11’İNCİ MADDENİN TUZAK ETKİSİ
Madde 11’de başvurunun ardından kanun otuz günlük bir bekleme süresi öngörmektedir. Otuz gün içinde cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılır ve kalan süre içerisinde dava açılması gerekir. Ancak 10’uncu maddede durum farklıdır; orada dört aylık bir bekleme süresi vardır ve bu sürenin sonunda dava açma süresi sıfırdan işlemeye başlar.
İşte uygulamada en büyük karmaşa buradan doğar. Çoğu vatandaş hangi durumda 10’uncu maddenin, hangi durumda 11’inci maddenin uygulanacağını doğru ayıramaz hatta süre hesaplamasında da hata yapılır. 11’inci madde özelinde, idareye başvurulduğu tarih ile........