Uluslararası gözlemcilere göre dünyada sayıları rahatlıkla en az 15 civarında olan kimi ülkeler dağılma riski içindeler. Örneğin Haiti tamamen yıkılmış. Ama Ekvador’un ek bir özelliği var. Bu devletin çökmesi kıtada bir domino etkisi yaratabilir. Diğer Latin Amerika ülkelerinde de çok güçlü narko mafyaların bulunduğu ve ekonomik krizlerin aşılamadığı hesaba katıldığında endişeler haklı görünüyor.
MAFYA BİLDİĞİNİZ GİBİ DEĞİL
Ekonomist ve yeraltı ekonomisi uzmanı Clotilde Champeyrache’a göre mafya konusu insanların filmlerde gördüklerinden ibaret değil. Birçok insan bu tür organize suç örgütlerinin sadece bazı gayrimeşru işlerle ilgilendiğini sanıyor. Legal ve illegal ekonomik faaliyetleri birbirinden ayırıyor, oysa günümüzün neoliberalizm ve küreselcilik koşullarında bunlar içiçe geçmiş durumda. Yazarın “Mafyanın jeopolitiği” başlıklı 2022 yılında çıkan kitabında bu konu ele alınıyor.
İnsanlar suç örgütü denilince faaliyet alanı olarak uyuşturucu, kumar, beyaz kadın ticareti, kara para aklama, haraç alma vb. konuları düşünüyor. Oysa dünyada Reagan-Thatcher ve bizde Özal devrinden beri meşru ve gayrimeşru ekonomik sektörler arasındaki ayrım neredeyse tamamen kalktı. Mafyanın yatırımları ekonominin hemen her alanına dağıldı. Özellikle Latin Amerika’da askeri rejimlerin liberalleşme dönemlerinden beri ülkelerin kirli para ile kalkındırılması devletlerin resmi ideolojisi oldu.
Bundan 40 yıl kadar önce neoliberal politikacıların büyük bir buluş ve ekonomik atılım gibi gösterdikleri kara paranın ekonomiye kazandırılması operasyonları, vergi barışları, kaynağı belirsiz paralara genel af uygulanması gibi politikalar kanserli tümörü tüm ekonomik gövdeye yaydı. Bir dönem adını yazmasını bilmeyen eroin krallarının saygıdeğer iş insanı ilan edilmesi moda bile oldu.
Bugün Latin Amerika’da Türkiye’den çok daha fazla oranda başta inşaat olmak üzere turizm, nakliyat, eğlence, madencilik, mermer ve doğal taşlar, gıda ve deniz ürünleri ticareti gibi sektörlerde yoğun mafya varlığı bulunuyor. Bunlar diğer komşu ülkelerde olduğu gibi elbette Ekvador siyasetinde de etkili.
MAFYAYI EKONOMİYE BİLEREK SOKTULAR
Neoliberalizm, mafya faaliyetlerinin ekonomiye kazandırılmasıyla “babaların ve baronların” saygın ve dürüst iş insanları haline gelecekleri algısını yaratırken yalan söylüyordu. Mafya, yasal kabul edilen işleri yaparken ne diğer “işlerini” ne de eski yöntemlerini terk eder. Türkiye’de de çok iyi bilindiği gibi bu yöntemlerden en etkilisi rekabeti ve rakipleri zor, tehdit ya da politik nüfuz yoluyla ortadan kaldırmaktır. Mafya, yasal ekonomiye........