menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Tesadüfler Gerçekten Birer Tesadüf mü? Yoksa Tevafuk mu?

8 2
10.01.2025

“Bütün kaosun içinde bir kozmos, bütün düzensizliğin içinde gizli bir düzen vardır.” Carl Jung

Üniversite yıllarında zorunlu Osmanlıca dersi aldığım için Arapça ve Farsça kökenli sözcüklere aşinalığım vardır. Tevafuk kelimesini daha önce duymuş muydunuz? Duyunca insanın anlamını sormak isteyeceği türden bir sözcük.

Nişanyan Sözlük’te tevafuk şu şekilde tanımlanıyor:

Arapça wfḳ kökünden gelen tawāfuḳ توافق “biri birine uyma, uyum, denk gelme” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça wafiḳa وفق “uydu, uygun idi” fiilinin tafāˁul vezninde VI. masdarıdır.

Denk düşme. Uygun gelme. Kaçınılmaz bir tesadüf. Birbirine uygunluk, ahenk içinde olma, rast gelme… Kısacası, tesadüf olmayan tesadüf. Acaba bu, “Yaradan’ın tasarladığı hesaplı bir tesadüf” olarak mı yorumlanmalı? Peki, hayatımızdaki her şey olması gereken zamanda, olması gerektiği gibi mi gerçekleşiyor?

Biyografisinde siyasi görüşü Müslüman dünya görüşü olarak belirtilen şair ve yazar İsmet Özel, bu konuyu şu şekilde ifade eder:

“Tesadüf kelimesini sevmez Müslümanlar; onun yerine tevafuk kelimesini kullanmayı tercih ederler. Çünkü ne yaradılışta ne de dünyanın çekilip çevrilişinde kör bir tesadüf yoktur.”

Bu görüş, tevafukun, evrenin ve insanların başıboş olmadığının bir işareti olduğunu savunur. Eflatun ise farklı bir bakış açısıyla şöyle der:

“Tanrı daima matematik kullanır.”

Yaratılış ve varoluşun muhteşem bir düzen içinde; bir sanat eseri gibi, muhteşem bir ahenk ve denklem ile gözlerimin önüne sergilendiği güneşin doğuşunda, batışında, yıldızları izlerken kaybolduğum anlarda, hep şunu düşünürüm. Tesadüfe sığınmak, yaratıcıya ve yaradılışa bir saygısızlık değil midir? Ve ardından kendime sorarım:

Madem tesadüfe inanmıyorum, o zaman her şey Allah’tan mı? Eğer öyleyse, hayatımın hâkimi ben miyim? Kaderim önceden çizilmişse, neden çabalıyorum?

Bu soruların cevabını, tasavvufa merak saldığım ve yoğun okumalar yaptığım bir dönemde, Şems-i Tebrîzî’nin şu sözlerinde buldum:

“Kader, hayatımızın önceden çizilmiş olması demek değildir. Bu........

© Nokta Haber Yorum