Kıbrıs’ta belirsizlik dorukta, 5+1 zorda |
Birleşmiş Milletler Özel Temsilcisi María Angela Holguín, Kıbrıs’ta yeni bir 5 1 toplantısının koşullarını araştırırken kendisini iki farklı müzakere mantığının arasında bulmuş durumda. Türk tarafında Tufan Erhürman’ın dikkatle inşa edilmiş, aşamalı ve yönteme dayalı yaklaşımı var. Rum tarafında ise Nikos Christodoulides’in Crans Montana’da bırakılan yerden devam etme çağrısını yineleyen ancak içerik olarak belirsiz kalan bir söylem bulunuyor. Bu iki yaklaşım arasındaki fark yalnızca üslup farkı değildir. Çözüme giden yolu tanımlayan derin bir yöntem ayrılığıdır.
Holguín’in 11 Aralık’ta iki liderle yapacağı üçlü görüşme öncesi sahnenin görünümü, başarılı bir 5 1 toplantısı için halen ciddi belirsizlikler bulunduğunu ortaya koyuyor.
Erhürman’ın mantığı: Performanstan önce hazırlık
ANKA ajansına verdiği mülakatta Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman hassasiyetlerini net bir şekilde izah etti. KKTC Cumhurbaşkanı, yeni bir sürecin ancak doğru yöntemle başlaması gerektiğini savunuyor. Masa kurulmadan önce içeriksel açıdan hazırlık yapılması gerektiğini belirtiyor. Ona göre 5 1 formatı yanlış kullanıldığında faydadan çok zarar getirebilir. Daha önce gerçekleştirilen genişletilmiş ve gayrıresmi Cenevre ve New York toplantılarının başarısız olmasının nedeni de buydu. Garantör ülkeler ve BM Genel Sekreteri, böylesine ağır bir platformun gerektirdiği siyasi içeriğe sahip bir gündem olmadan bir araya getirildi. Sonuç hüsran oldu.
Erhürman bu nedenle sıralı ve yöntemli bir yaklaşım öneriyor. Siyasi eşitlik kavramının BM’nin tanımladığı şekilde netleştirilmesi, yani etkin katılım ve dönüşümlü başkanlık prensiplerinin baştan teyit edilmesi gerektiğini söylüyor. Bu konular açıklığa kavuşturulmadan masaya oturmak, geçmişte olduğu gibi son anda yaşanabilecek bir çıkmazı yeniden doğurabilir.
Erhürman’ın önerisi yalnızca daha önce açıkladığı dört prensiplere odaklanmıyor. Aynı zamanda somut güven artırıcı adımlar da içeriyor. Hellim tescil dosyasının imzalanması, Metehan geçiş noktasının kapasitesinin artırılması gibi küçük ama sembolik değeri yüksek öneriler, karşı tarafın iyi niyetini ve pratik adım atma kapasitesini ölçmeyi amaçlıyor. Ona göre temel hizmetlerde bile ilerleme sağlanamıyorsa anayasal mimariye ilişkin ciddi konularda ilerleme beklemek gerçekçi değildir.
Christodoulides’in “kalınan yerden devam” söylemi
Rum lider........